Xác định bảo vệ môi trường là một trong 3 yếu tố quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững, những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đặc biệt quan tâm và chỉ đạo thực hiện hiệu quả công tác quản lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường. Nhờ đó, nhiều chỉ tiêu về môi trường đạt kế hoạch đề ra.
Trồng rừng ngập mặn tại xã Phước An, H.Nhơn Trạch
Giảm “điểm nóng” về môi trường
Theo đánh giá của lãnh đạo tỉnh, những năm gần đây, công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường trên tất cả các lĩnh vực đều được quan tâm. Các vùng sản xuất công - nông nghiệp, khu vực khai thác khoáng sản, các sông suối có nguy cơ ô nhiễm môi trường cao được kiểm soát.
Thực hiện chương trình mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh giai đoạn 2016-2020, Đồng Nai ưu tiên thu hút các dự án thân thiện với môi trường, dự án công nghiệp công nghệ cao, sử dụng ít lao động; đồng thời kiên quyết từ chối các dự án không đáp ứng được tiêu chí về bảo vệ môi trường.
Sở TN-MT và Ban Quản lý các khu công nghiệp (KCN) Đồng Nai là 2 đơn vị được ủy quyền thẩm định hồ sơ đăng ký kinh doanh, báo cáo đánh giá tác động môi trường và giám sát việc thực hiện quy định về môi trường của các nhà đầu tư mới.
Đối với các doanh nghiệp (DN) hoạt động lâu năm, tỉnh khuyến khích và tạo điều kiện đổi mới dây chuyền sản xuất, hạn chế phát sinh nước và khí thải. Cùng với đó, tỉnh đã đầu tư hàng loạt công trình, dự án nhằm giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm môi trường. Điển hình là hệ thống nhà máy xử lý nước thải tập trung tại các KCN, mạng lưới quan trắc nước và khí thải tự động, hành lang thoát nước của các khu, cụm công nghiệp. Nhờ đó, đến nay, 31 KCN đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung. 25 KCN có đủ lượng nước thải vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung được lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động và truyền dữ liệu về Sở TN-MT theo dõi, giám sát. Gần 80% lượng nước thải công nghiệp được xử lý.
Thực hiện tiêu chí về môi trường trong xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao, hầu hết các vùng sản xuất nông nghiệp lớn trên địa bàn tỉnh đều có các biện pháp nhằm bảo vệ môi trường đất, nước, không khí. Đối với các vùng khai thác khoáng sản có nguy cơ ô nhiễm cao, tỉnh ban hành nhiều giải pháp nhằm hạn chế tác động xấu đến môi trường như: quy định về khu vực cấm và tạm cấm hoạt động khai thác khoáng sản, quy định cấp phép thăm dò và khai thác khoáng sản, thành lập hội đồng đấu giá quyền khai thác khoáng sản, thu phí, thuế và yêu cầu ký quỹ phục hồi môi trường đối với các dự án khai thác khoáng sản. Yêu cầu các chủ đầu tư lắp đặt camera giám sát tại mỏ khai thác khoáng sản và kết nối truyền dữ liệu về Sở TN-MT.
Quản lý chặt chẽ nguồn tài nguyên
Môi trường sản xuất công nghiệp được kiểm soát chặt chẽ
Bên cạnh công tác bảo vệ môi trường, trong chương trình công tác hằng năm, ngành TN-MT đặc biệt chú trọng đến công tác quản lý và phát triển các nguồn tài nguyên, duy trì đa dạng sinh học.
Ông Đặng Minh Đức, Giám đốc Sở TN-MT cho biết, 5 năm qua, đơn vị đã tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chấn chỉnh, chỉ đạo các giải pháp tăng cường quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất như: xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu địa chính, hồ sơ địa chính đối với 170/170 xã, phường và thị trấn đảm bảo kết nối, chia sẻ thông tin đến 3 cấp tỉnh, huyện và xã; quy định tách thửa; quy định xử phạt tình trạng lấn chiếm, sang nhượng, phân lô bán nền, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép; thu hồi làm dự án và bán đấu giá các khu đất thu nộp ngân sách. Đặc biệt, Sở TN-MT chủ trì xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm, 5 năm để tỉnh trình Chính phủ phê duyệt đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh.
Với lợi thế nguồn nước từ các sông, hồ, đặc biệt là hệ thống sông Đồng Nai, tỉnh đã ký kết quy chế phối hợp với các tỉnh giáp ranh để khai thác, bảo vệ nguồn nước mặt; ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép. Tỉnh cũng hoàn thành xây dựng, khoanh vùng vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất; lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước theo phương thức tổng hợp, toàn diện và hiệu quả cao nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt trước mắt và lâu dài.
Cùng với bảo vệ và khai thác nguồn tài nguyên, tỉnh chủ trương phát triển nguồn tài nguyên rừng và duy trì đa dạng sinh học. Điển hình là thực hiện nghiêm cấm việc khai thác các tài nguyên rừng; trồng rừng và nâng tỷ lệ che phủ ở rừng phòng hộ, khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai, tỷ lệ cây xanh ở các đô thị.
Ông Lê Văn Nam, Giám đốc Trung tâm Văn hóa thông tin - thể thao H.Xuân Lộc, đơn vị phụ trách trồng rừng trên núi Chứa Chan cho biết, thực hiện Quyết định số 1356/QĐ-UBND của UBND tỉnh về trồng rừng thay thế, đơn vị đã đấu thầu thành công và tiến hành trồng hơn 100ha rừng trong các năm 2018, 2019. Quá trình trồng rừng trên đỉnh núi Chứa Chan gặp nhiều khó khăn do địa hình hiểm trở, chỉ trồng được vào những ngày mưa. Tuy nhiên, sau nhiều nỗ lực, toàn bộ diện tích đất trống đã được phủ kín các loại cây keo lai, tràm, si, tỷ lệ cây sống đạt hơn 90%, sinh trưởng phát triển khá tốt. Đến cuối năm 2019, H.Xuân Lộc đã phủ xanh được 100% diện tích đồi trọc trên đỉnh núi Chứa Chan.
Tại các địa phương không có hoặc có ít đất rừng, tỉnh chỉ đạo nâng tỷ lệ che phủ bằng cách trồng mảng xanh ở đô thị, KCN, trục đường giao thông, công viên. Đây là những nỗ lực làm gia tăng nguồn tài nguyên, phát triển đa dạng sinh học và giảm thiểu ô nhiễm không khí.
Giám đốc Sở TN-MT Đặng Minh Đức cho biết, trong giai đoạn 2015-2020, ngành TN-MT thực hiện đạt và vượt nhiều chỉ tiêu về môi trường theo Nghị quyết của Tỉnh ủy. Cụ thể, thu gom, xử lý chất thải công nghiệp, y tế đều đạt 100%; 31/31 KCN có hệ thống xử lý nước thải tập trung và lắp đặt hệ thống quan trắc tự động. Môi trường vùng sản xuất nông nghiệp, khu vực khai thác khoáng sản được giám sát. Ý thức bảo vệ môi trường và tài nguyên của các cấp, các ngành, DN và cộng đồng chuyển biến rõ rệt.
Phan Anh
