“Giáo dục” bằng đòn roi không chỉ không có tác dụng mà còn gây nên tổn thương tâm lý cho trẻ. Những vết thương khó chữa lành này sẽ ảnh hưởng lâu dài đến quá trình phát triển của trẻ. Phụ huynh cần thay đổi quan niệm “thương cho roi cho vọt” và học cách giáo dục tích cực.
Cha mẹ cần trang bị thêm kiến thức, kỹ năng để giáo dục con đúng cách. Chỉ có giáo dục trẻ bằng sự mềm mỏng, tình yêu thương đúng cách mới mang lại kết quả, giúp trẻ không chỉ tiến bộ mà còn được vui vẻ, hạnh phúc mỗi ngày.
* Tổn thương tâm lý nghiêm trọng vì bị bạo hành
“Ba cứ đi nhậu về rồi đánh mẹ, anh và em hoài. Em đã rất buồn…”.
“Gia đình em không giống như mọi gia đình khác. Bởi vì ba mẹ rất hay đánh em… Em có một điều ước là ba không đánh em nữa, ba sẽ yêu thương em hơn”.
“Em ước có một gia đình biết quan tâm đến nhau và hiểu biết về nhau để ít cãi vã trong gia đình”…
Đó là 3 trong số rất nhiều tâm sự của những học sinh một trường tiểu học gửi trong hộp thư “Điều em muốn nói”. Với quan niệm “thương cho roi cho vọt”, thiếu kỹ năng, không kìm chế được cơn nóng giận trong quá trình giáo dục con cái… rất nhiều cha mẹ thường xuyên dùng roi vọt để dạy con, thậm chí việc đánh đòn con trẻ là 1 thói quen khó chữa.
ThS tâm lý Hà Văn Phúc, Giám đốc Công ty Đầu tư và phát triển giáo dục Vlife (TP.Biên Hòa) đã tiếp nhận và tham vấn cho nhiều học sinh, trong đó có những trường hợp tìm đến chuyên gia tâm lý vì bạo hành gia đình. Những ca tham vấn này có hoàn cảnh khá điển hình và phổ biến trong xã hội hiện nay: cha mẹ không hòa hợp, bị áp lực về mặt kinh tế dẫn đến thường xuyên cãi vã rồi “giận cá chém thớt” nên thường la mắng, chửi bới, đánh đòn con; cha mẹ ly hôn, trẻ phải chọn sống với 1 trong 2 người, những lúc buồn bực, nhìn mặt con lại nghĩ đến “người cũ” nên đem bao nhiêu cảm xúc tiêu cực trút hết lên người con…
Không phải chỉ những phụ huynh “ít chữ” mới dạy con theo cách trên, rất nhiều phụ huynh dù ý thức được việc đánh đòn con trẻ là điều không nên, đánh con xong rồi hối hận, xuýt xoa nhưng vẫn phạm phải sai lầm này.
Ông Phúc chia sẻ: “Bạo lực gia đình không chỉ về mặt thể xác mà còn có cả bạo lực tinh thần. Nhiều trẻ bị tổn thương tâm lý nghiêm trọng. Có bé rơi vào trạng thái gần như trầm cảm, tự hủy hoại bản thân (rạch tay, uống thuốc ngủ …), có bé thì chọn cách bỏ nhà đi, dọn ra phòng trọ ở với bạn. Tất cả những điều này đều dẫn đến các rủi ro về sức khỏe, sức khỏe sinh sản vị thành niên, thậm chí là ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ. Về lâu dài, những đứa trẻ hay bị đánh, chửi thường có tâm lý chống đối, tiềm ẩn nguy cơ phát triển lệch lạc, ưa bạo lực khi trưởng thành”.
* Kiên nhẫn, lắng nghe và chia sẻ
Chị Võ Thị Hoàng Yến (KP.2, P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) cho rằng, quan điểm giáo dục “thương cho roi cho vọt” không còn phù hợp trong xã hội ngày nay. Để không phải dùng đến đòn roi, quát mắng và có thể thực hiện được phương pháp giáo dục tích cực đối với con là hành trình gian nan của cha mẹ. Yếu tố cốt lõi là cha mẹ cần có lòng kiên nhẫn và phải biết kiềm chế bản thân.
Kinh nghiệm của chị Yến để dạy con mà không phải dùng đến bạo lực đó là phải hết sức kiên nhẫn để rèn luyện cho con tính kỷ luật và thật nghiêm khắc với con. Khi con phạm lỗi, thay vì đánh đòn, chị sẽ dùng đến các hình phạt như: giảm thời gian được xem chương trình tivi, giảm thời gian chơi trò chơi yêu thích…
Trường TH-THCS-THPT Đinh Tiên Hoàng (TP.Biên Hòa) là một trong những trường học đầu tiên trên địa bàn tỉnh có phòng tham vấn tâm lý học đường với nhân sự phụ trách là người có chuyên môn tâm lý lâm sàng. Nhà trường còn có tiết kỹ năng sống dành cho học sinh tất cả các khối lớp. Một trong những bài học được đưa vào trong chương trình kỹ năng sống là kỹ năng ứng phó với bạo lực gia đình. Trẻ được cung cấp kiến thức để hiểu rằng bạo lực gia đình bao gồm cả bạo lực thể xác và bạo lực tinh thần; kỹ năng để trao đổi, trình bày suy nghĩ cùng cha mẹ. Trẻ cũng được học cách xử lý trong tình huống bị bạo lực.
Em T.Gi.H., học sinh Trường TH-THCS-THPT Đinh Tiên Hoàng chia sẻ, bản thân em cũng có lúc bị đánh đòn: “Những lúc đó, em thấy rất buồn, bực tức nhưng em biết, một phần lỗi cũng do em và rất mong muốn cải thiện điều này. Vì vậy, các tiết học kỹ năng sống rất quan trọng và bổ ích. Em muốn được biết nhiều hơn nữa về quyền trẻ em”.
Theo các chuyên gia tâm lý, để giải quyết vấn đề bạo lực gia đình phải bắt đầu từ chính phụ huynh. Phụ huynh phải thay đổi quan niệm về giáo dục, hãy xem con là bạn để lắng nghe những vấn đề mà con đang gặp phải và cùng con tìm cách giải quyết hợp lý. Phụ huynh cũng cần tham khảo thêm kiến thức về tâm lý trẻ trong từng giai đoạn, các phương pháp giáo dục tích cực để áp dụng trong quá trình giáo dục con.
Hoàng Giang
