Dạy trẻ cách tiêu tiền hợp lý

Đây là một vấn đề được nhiều phụ huynh quan tâm. Nhất là có tình trạng một bộ phận giới trẻ hiện nay đang chuộng lối sống hưởng thụ, thực dụng.


Nhiều ý kiến cho rằng, dạy con tiêu tiền thế nào tùy quan điểm, điều kiện của mỗi gia đình. Song, cho con tiền hay không và cho bao nhiêu không quan trọng, nhưng dạy con cách quản lý, chi tiêu tiền hợp lý mới đáng bàn.

* Quan niệm “Chỉ sống một lần”…

Mặc dù mới học lớp 11, cha mẹ làm công chức bình thường nhưng em Lại Thị Thanh D. (ngụ P.Tân Phong, TP.Biên Hòa) đã có lối sống rất sành điệu. Mỗi khi ra khỏi nhà, đặc biệt là đi sinh nhật hay vui chơi với bạn bè, trên người D. là một cây hàng hiệu từ quần áo, giày dép, giỏ xách với giá từ vài triệu đồng/món trở lên.

Chị H.N.O., mẹ của em D. tâm sự, do có mỗi D. là con gái nên vợ chồng chị chiều chuộng con từ bé. Dù 2 vợ chồng chỉ làm công chức nhưng vẫn cố gắng mua sắm cho con những gì tốt nhất có thể. Chị không ngờ cách chiều con như vậy là hại con. Vì khi đi học nếu thấy bạn bè có món đồ gì mới, đẹp, đắt tiền là D. nằng nặc đòi mua. Khi cha mẹ không đáp ứng, D. tỏ ra khó chịu và lén lút mượn bạn bè gần chục triệu đồng để mua điện thoại xịn.

D. chỉ là một trong số rất nhiều bạn trẻ hiện nay ưa chuộng lối sống ăn sang, mặc đẹp, hàng hiệu sang chảnh, du lịch trải nghiệm dịch vụ cao cấp, dù kinh tế gia đình không phải là khá giả, bản thân người trẻ đó cũng chưa làm ra tiền.

Vì theo lối nghĩ “đời chỉ sống một lần” nên không ít người trẻ thích hưởng thụ, chi tiêu quá đà. Chính sự tiêu xài không hợp lý, đặc biệt là bỏ ngỏ việc dự phòng tài chính đã khiến không ít người trẻ lúng túng trong sinh hoạt, dẫn đến phải vay mượn, nợ nần… Thậm chí có người trẻ, vì muốn sở hữu món đồ mình cần mà bất chấp hành vi vi phạm pháp luật. Trước đây vào năm 2020, một học sinh lớp 6 của một trường THCS trên địa bàn TP.Biên Hòa đã dàn cảnh lấy cắp chiếc xe đạp điện của bạn học cùng lớp (trị giá hơn 10 triệu đồng). Khi bị phát hiện, học sinh này khai vì xin tiền cha mẹ mua xe đạp điện không được nên ra tay lấy xe đạp điện của bạn.

* Dạy con cách chi tiêu, không bao giờ là quá sớm

Nhiều cha mẹ có suy nghĩ, khi trẻ còn nhỏ không nên cho trẻ tiêu tiền, lại càng không nên dạy cho trẻ cách tiêu tiền, vì sợ trẻ biết tiêu tiền sớm sau này sẽ chi tiêu hoang phí.

Chia sẻ về vấn đề này, Ths. tâm lý Nguyễn Công Bình, Phó Giám đốc Trung tâm Tâm lý học ứng dụng Hoàng Đức cho biết, dạy trẻ cách tiêu tiền và tiêu tiền một cách thông minh không bao giờ là quá sớm, trái lại đó là việc trẻ cần được học ngay từ nhỏ trong mỗi gia đình.

Theo Ths. Bình, dạy trẻ cách tiêu tiền cũng chính là dạy chúng học cách làm người, làm chủ bản thân trước sức hút của đồng tiền trong thời buổi hiện nay. Đây cũng là việc rèn cho trẻ thói quen quý trọng tiền bạc, chi tiêu có kế hoạch. Những trẻ em được giáo dục đầy đủ về quản lý và sử dụng tiền bạc sau này thường có khả năng làm kinh tế giỏi. Bởi vậy, các bậc phụ huynh nên đề cao và có cách giáo dục sớm về tiền bạc giúp trẻ định hình đúng vai trò, hiểu được giá trị mà đồng tiền mang lại và nhất là biết quản lý tài chính ngay từ khi được dùng tiền để chi tiêu.

Hiện nay nhiều gia đình ít con, điều kiện kinh tế khá nên nhiều phụ huynh có thói quen cho con tiền tiêu vặt một cách tùy ý theo mong muốn của trẻ. Thực tế, đây là thói quen không tốt. Nếu cha mẹ đáp ứng tất cả mọi yêu cầu về tiền bạc của trẻ sẽ khiến trẻ có thói quen ỷ lại, phụ thuộc và không hiểu được giá trị đồng tiền mà cha mẹ vất vả kiếm được.

Để giáo dục tốt kỹ năng quản lý tài chính cho con, cha mẹ nên dạy trẻ cách tự “kiếm tiền” một cách chân chính, như làm thêm một việc gì đó một cách lương thiện và không ảnh hưởng đến nhiệm vụ học tập, cha mẹ đều nên khuyến khích con tham gia. Khi con đã có một khoản tiền của riêng mình, cha mẹ nên khuyến khích trẻ chia thành những quỹ khác nhau như: tiền để dành cho trường hợp rủi ro, tiền để làm từ thiện và phần tiền chi tiêu hàng ngày.

Chuyên gia tâm lý cũng khuyến cáo rằng, nếu con đã đủ lớn và nhận thức được cha mẹ cũng nên cho con biết khả năng tài chính của gia đình và thu nhập của cha mẹ cùng những sự lo toan, vất vả của cha mẹ trong công việc, để trẻ thấy kiếm được đồng tiền không hề dễ dàng. Ngay cả việc nên cho trẻ biết luôn các chi phí trong nhà như: tiền điện, nước, điện thoại, chi phí sinh hoạt, học phí… cũng giúp trẻ hình dung được các khoản chi phí mà chúng đang sử dụng và hưởng thụ hàng ngày, để sau này lớn lên, trẻ sẽ biết cách phân chia các khoản phí mà trang trải, không sợ bị thiếu trước, hụt sau.