Năm học 2022-2023, 3 trường dân tộc nội trú trong tỉnh tuyển sinh mới được 265 học sinh. Trong đó, Trường Phổ thông dân tộc nội trú - THCS Điểu Xiểng tuyển mới được 68 em. Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS liên huyện Tân Phú - Định Quán tuyển mới được 70 học sinh. Trường THPT dân tộc nội trú tỉnh tuyển mới được 127 học sinh.

Học sinh DTTS trong một buổi tự tập luyện tại Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai
Học sinh DTTS trong một buổi tự tập luyện tại Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai
Níu học sinh đi học
Tuyển sinh đã khó, việc giữ cho các em học sinh DTTS không nghỉ học nữa chừng và học tốt, chấp hành các nội quy nhà trường là điều không hề đơn giản.
Hiệu trưởng Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai Phùng Ngọc Long cho biết, năm học này, trong đợt tuyển sinh thứ nhất, trường tuyển mới được 10 học sinh DTTS theo học các chuyên ngành nghệ thuật ở trường. Hiện trường có 47 học sinh DTTS trong tổng số 210 học sinh. Học sinh ở trường vừa được học văn hóa vào chiều tối, vừa học nghệ thuật vào ban ngày theo giờ hành chính. Do vậy, nhiều em khi mới vào trường cảm thấy chương trình học nhiều nên áp lực là điều khó tránh khỏi. Để các em không thấy chương trình học bị “ngộp”, nhà trường phân bổ thời khóa biểu hợp lý đồng thời dành nhiều thời gian để quan tâm, sâu sát đến học sinh nhằm giúp các em yên tâm ở lại trường học tập.
Còn theo thầy Lê Văn Mười, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS liên huyện Tân Phú - Định Quán, mỗi học sinh đến trường được Nhà nước trao học bổng lo hoàn toàn chi phí ăn ở, học hành theo quy định. Năm học 2022-2023, nhà trường tuyển mới được 70 học sinh, nâng tổng số học sinh toàn trường lên 276 em, từ lớp 6 đến lớp 9. Học sinh nhỏ tuổi lại phải sống xa gia đình, khi vào trường phải tuân thủ nội quy về giờ giấc, hoạt động chứ không được tự do, thoải mái như ở nhà nên nhiều em khi mới vào cảm thấy không vui. Do đó, có trường hợp khi về nhà cuối tuần không muốn quay lại trường học.
Để kéo các em trở lại trường, thầy cô giáo tìm về tận nhà để hỏi rõ nguyên nhân rồi kết hợp cùng cha mẹ phân tích đúng sai cho từng em. Qua vận động, thuyết phục, các em đều quay lại trường và dần dần thích ứng với môi trường học tập, thích tham gia những hoạt động tại nơi mình sống và học cùng thầy cô giáo.
Em Điểu Thị Lệ Nguyên (dân tộc Chơro, ngụ xã Túc Trưng, H.Định Quán) hiện là học sinh năm thứ 2 Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai chia sẻ: “Khi hoàn thành chương trình lớp 7 ở xã, em được xét tuyển vào ngôi trường nghệ thuật này. Trải qua 2 năm học ở đây, từ nơi ăn, chốn ở, học phí và các khoản đóng góp khác cha mẹ không phải bận lòng lo cho em như trước kia. Ngoài ra, ở môi trường mới, em thấy mình tiến bộ lên từng ngày, từ nhận thức đến lối sống”.
Xây dựng nghề nghiệp tương lai
Thông qua chính sách quan tâm của nhà nước, tận tâm của giáo viên và sự kiên trì của mỗi học sinh DTTS, nhiều em đã và đang nỗ lực học tập, trong số này nhiều thế hệ đã có công việc ổn định sau khi hoàn thành con đường học tập mình mơ ước.
Em Chìu Thị Năm (dân tộc Dao, ngụ xã Thanh Sơn, H.Định Quán) đã học ở Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai năm thứ 5. Nữ sinh này cho hay, chỉ còn hơn 1 năm nữa Năm sẽ tốt nghiệp chương trình đào tạo âm nhạc truyền thống tại trường. Việc học đã mở ra cho Năm một công việc trong tương lai sắp tới. Đồng thời, nhờ được đến trường, Năm tiếp thu cho mình những hiểu biết bổ ích về cuộc sống.
Tương tự, với nữ sinh viên năm 2 một trường đại học tại TP.HCM Bùi Thị Phượng (dân tộc Mường, ngụ xã Đắc Lua, H.Tân Phú), việc được học tại Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS liên huyện Tân Phú - Định Quán rồi Trường Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh đã mở cánh cửa hướng tới tương lai. Mỗi khi nhớ về tuổi học trò của mình, chị Phượng luôn cảm kích sự quan tâm của Đảng, Nhà nước dành cho đồng bào DTTS, cùng sự thương yêu, giúp đỡ từng học sinh của thầy cô giáo ở những ngôi trường mình từng học.
Riêng với cô giáo trẻ Bùi Thị Thảo, giáo viên Trường Cao đẳng Cơ giới và thủy lợi (H.Trảng Bom), đây là năm thứ 3 nữ giáo viên này được sống và làm việc trong môi trường sư phạm mà mình mơ ước.
Cô Bùi Thị Thảo cho hay, khi còn học tiểu học, hoàn cảnh gia đình cô rất nghèo. Tất cả vật dụng từ quần áo, giày dép, cặp, sách đều là đồ cũ mọi người thương mà tặng cho. Nhờ chịu khó học và cha mẹ cũng muốn con được đi học nên sau khi hết lớp 5, Thảo được chuyển đến Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THCS liên huyện Tân Phú - Định Quán.
Sau khi hoàn thành bậc THCS, cô Thảo tiếp tục theo học Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh. Ở cấp nào, cô cũng học tốt và còn nằm trong đội tuyển thi học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh. Theo cô Thảo: “Khi đoạt giải, ngoài phần quà của ban tổ chức, nhà trường, hội cha mẹ học sinh còn tặng quà để động viên. Điều này khiến bản thân càng vui và cố gắng học tập. Cùng với đó, từ lúc đi học, tôi được ăn uống no đủ ngày 3 bữa, được ngủ trong phòng không sợ mưa dột, không phải trả tiền học. Những ngày về nhà không ăn cơm trường, tôi được bù lại một khoản nho nhỏ để tiết kiệm mua vật dụng cá nhân, nên tôi gắng đi học”.