Phòng ngừa bệnh tiểu đường cho trẻ em

(CTT-Đồng Nai) - Bác sĩ chuyên khoa I Trần Xuân Lam, Trưởng khoa Huyết học - thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai cho biết, những năm gần đây, số bệnh nhi bị bệnh tiểu đường điều trị tại bệnh viện ngày càng tăng. Hiện, khoa đang quản lý điều trị cho khoảng 60 bệnh nhi, phần lớn là tiểu đường type 1.

Trẻ sụt cân, mệt mỏi

Vợ chồng chị N.T.M., thành phố Biên Hòa hơn 10 ngày qua thay phiên nhau chăm sóc con trai là H.H.Q., 15 tuổi bị bệnh tiểu đường, điều trị tại khoa Huyết học - thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai.

Chị M. cho biết, trước đây con chị nặng hơn 60kg nhưng vài tháng gần đây, con sụt cân bất thường, chỉ còn 48kg, ăn nhiều nhưng không lên cân. Chị M. cứ nghĩ do con áp lực học tập, thi cử nên sụt cân và không để ý. Cách đây khoảng nửa tháng, thấy con có biểu hiện mệt mỏi, lờ đờ, chị M. đưa con đến bệnh viện khám, làm xét nghiệm thì tá hỏa con bị tiểu đường type 1.

Trong khi đó, chị N.T.U., ngụ xã Bảo Hòa, huyện Xuân Lộc đã có kinh nghiệm 3 năm chăm con bị bệnh tiểu đường.

“Năm con học lớp 4, khi đang học online thì bỗng dưng người đờ đẫn, mệt mỏi, không thở được. Vợ chồng tôi tức tốc đưa con vào bệnh viện cấp cứu, đến nửa đêm thì cháu nôn khan, ói, xét nghiệm máu cho kết quả đường rất cao. Chúng tôi đưa con lên Bệnh viện Nhi đồng 2 Thành phố Hồ Chí Minh điều trị một thời gian, xuất viện về nhà, cháu thèm sô cô la quá và lỡ ăn khiến đường càng lên cao, từ đó không thể uống thuốc được mà phải chích insulin. Cách đây hơn 1 tuần, cháu thấy mệt mỏi, khó thở nên chúng tôi lại phải đưa đến bệnh viện cấp cứu. Bác sĩ chẩn đoán cháu bị nhiễm toan, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến suy thận, hôn mê sâu, nguy hiểm đến tính mạng” - chị U. chia sẻ.


Phòng ngừa tiểu đường type 1

Tiểu đường type 1 xảy ra khi tuyến tụy không có khả năng sản xuất đủ insulin. Insulin là loại hormone cho phép cơ thể sử dụng đường làm năng lượng. Bệnh bắt buộc phải điều trị bằng insulin thay thế suốt đời.

Trẻ mắc tiểu đường type 1 có những biểu hiện khá rầm rộ và mâu thuẫn như ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều nhưng sụt cân nhiều. Có những ca nặng sẽ nhiễm toan ceton, bệnh nhân thấy đau bụng, nôn ói, thở nhanh, tim đập nhanh, mất nước, hơi thở có mùi như dung dịch ceton, trẻ lơ mơ, hôn mê, sốc, đe dọa tính mạng.

Đối với bệnh tiểu đường type 2, dấu hiệu thường mơ hồ hơn và được phát hiện tình cờ. Trẻ đa phần nhập viện khi đường huyết tăng cao, khu vực cổ và nách có những vệt màu nâu đen, tăng huyết áp, mỡ máu cao, trẻ gái có bệnh buồng trứng đa nang.

Theo bác sĩ Lam, nhiều gia đình khi biết con bị tiểu đường thường rất sốc, không khí gia đình căng thẳng do cha mẹ chưa hiểu nhiều về bệnh. Trẻ bị bệnh phải có chế độ ăn uống được kiểm soát, hạn chế ăn những món mà trẻ em thường được ăn nên ảnh hưởng ít nhiều đến tâm lý của trẻ. Một số trẻ rơi vào trầm cảm, lo âu và cho rằng mình bị kỳ thị.

Ngoài lý do về hệ thống miễn dịch trong cơ thể trẻ, bệnh tiểu đường type 1 còn có nguyên nhân do di truyền, yếu tố môi trường (nhiễm phóng xạ, hóa chất). Còn tiểu đường type 2 thường liên quan đến yếu tố ăn uống, béo phì, cao huyết áp, lười vận động không tiêu hao năng lượng.

Để phòng ngừa bệnh tiểu đường type 1, ngoài những yếu tố không thể thay đổi được như di truyền, bác sĩ Trần Xuân Lam khuyến cáo cần thực hiện xét nghiệm sàng lọc kháng thể cho những trẻ có yếu tố nguy cơ. Từ đó để phát hiện và điều trị dự phòng sớm.

Đối với tiểu đường type 2, trẻ cần thay đổi lối sống, có chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế ăn thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, tăng hoạt động thể lực ở mức trung bình, khoảng 60 phút/ngày/5 ngày trong tuần. Ngoài ra, nên ăn những thức ăn chứa tinh bột có nguồn gốc tự nhiên như gạo lứt, ngũ cốc nguyên cám, hạn chế ăn các loại tinh bột đã qua chế biến sẵn như các loại bánh, bánh ngọt, giảm ăn muối, tăng cường ăn rau xanh, trái cây, hạn chế tối đa uống nước ngọt. Ngoài ra, trẻ bị bệnh tiểu đường nên ăn cá, các loại hạt, ăn thịt trắng.

Bệnh tiểu đường không được điều trị kịp thời có thể gây nhiều biến chứng cấp tính và lâu dài nguy hiểm. Chẳng hạn như nhiễm toan ceton, hôn mê tăng thẩm thấu, hạ đường huyết dẫn đến đe dọa tính mạng. Về dài hạn có những biến chứng như bệnh lý võng mạc dẫn đến mù lòa, bệnh thận đái tháo đường có thể dẫn đến suy thận mạn, bệnh lý mạch vành, nhồi máu cơ tim, tăng nguy cơ nhiễm trùng và bệnh tiến triển nặng hơn nếu nhiễm trùng…