Nâng cao năng lực y tế cơ sở là việc không thể chậm trễ

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Sơn Hùng cho biết: Vừa qua, HĐND TP. Hồ Chí Minh đã thông qua Nghị quyết về các chính sách đặc thù về củng cố, nâng cao năng lực trạm y tế xã, phường, thị trấn trong giai đoạn thích ứng an toàn, linh hoạt với dịch bệnh Covid-19 đến năm 2025. Đây là một trong những cơ sở để tỉnh Đồng Nai tham khảo, xây dựng chính sách, chế độ hỗ trợ cho đội ngũ nhân viên y tế tuyến cơ sở, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho nhân viên y tế.


Thay đổi tư duy từ cấp lãnh đạo
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống y tế cơ sở, BS Nguyễn Văn Tùng, Giám đốc Trung tâm y tế H.Định Quán đề xuất, cần có sự thay đổi lớn ở góc độ nhận thức của các cấp lãnh đạo về y tế cơ sở. Từ đó đưa vào các văn bản pháp lý để triển khai thực hiện nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm, quyền lợi của y tế cơ sở, đặc biệt là trạm y tế xã. Bởi trạm y tế là xương sống của ngành Y tế trong công tác phòng, chống dịch nói riêng và thực hiện các dự án y tế dân số, các dự án cộng đồng nói chung. Nếu không được quan tâm đúng mức thì khó phát triển tốt.
Cũng theo BS Tùng, có một thực tế hiện nay là trên văn bản, giấy tờ, vai trò của y tế cơ sở khá đầy đủ nhưng chưa trọn vẹn. Chẳng hạn, Trưởng khoa ở 1 khoa, phòng của Trung tâm y tế có hệ số chức vụ là 0,4 nhưng 1 Trưởng trạm y tế làm rất nhiều công việc, khó khăn hơn nhiều mà hệ số chức vụ chỉ là 0,2, có trạm chỉ là 0,15. Điều này cho thấy tư duy nhận thức chính sách của người làm chính sách chưa tới. Các Trưởng trạm y tế xứng đáng được hưởng hệ số chức vụ 0,4, thậm chí hơn bởi những công sức, cống hiến của họ. Có như vậy, họ mới cảm thấy được tôn trọng, thấy có trách nhiệm hơn với công việc.
Mặt khác, thu nhập hiện nay của nhân viên y tế rất thấp, y tế cơ sở lại càng thấp hơn nữa, thấp hơn mặt bằng chung của xã hội. Đây là điểm mấu chốt ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của hệ thống y tế cơ sở. Muốn gì thì muốn nhưng phải “có thực mới vực được đạo”. Nhân viên y tế cơ sở với mức thu nhập chưa thể lo đủ cho bản thân mình thì họ không thể cống hiến hết công sức cho công việc được.
Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Sở Y tế đang khẩn trương xây dựng chính sách hỗ trợ và đề án nâng cao năng lực, chất lượng của hệ thống y tế cơ sở. Trong đó có vấn đề hỗ trợ cho cán bộ, nhân viên y tế và chính sách giữ chân cán bộ, nhân viên y tế đang làm việc tại đơn vị. Sở Y tế cũng sẽ căn cứ vào Nghị quyết của TP.Hồ Chí Minh để có cơ sở làm đề án, tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh thông qua. Trong quá trình thực hiện, nếu Bộ Y tế ban hành hướng dẫn mới liên quan đến vấn đề này, tỉnh sẽ bổ sung, sửa đổi cho phù hợp.


Khẩn trương đưa ra giải pháp
Mới đây, UBND tỉnh đã ban hành Chương trình phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Trong đó, hệ thống y tế cơ sở sẽ được củng cố và phát triển theo mô hình Trung tâm y tế cấp huyện đa chức năng. Bố trí số lượng hợp lý nhân viên y tế cố định và lưu động theo quy mô dân số, không phụ thuộc vào địa giới hành chính và phát huy vai trò, bảo đảm chế độ chính sách cho đội ngũ nhân viên y tế ấp, khu phố để quản lý, theo dõi, chăm sóc sức khỏe ban đầu thiết yếu cho người dân trên địa bàn. Năng lực của y tế dự phòng, y tế cơ sở sẽ tiếp tục được nâng cao bằng cách tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và nguồn nhân lực. Bên cạnh đó, có chính sách phân bổ nhân lực hợp lý cho y tế dự phòng và y tế cơ sở, thực hiện trách nhiệm xã hội và chế độ luân phiên có thời hạn.
Nhằm đưa ra những giải pháp sát đáng giúp phát triển hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng trên địa bàn, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh đề nghị trong thời gian tới đây, các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy, lãnh đạo HĐND tỉnh, UBND tỉnh sẽ đi thăm, khảo sát thực tế tại một số trạm y tế trong tỉnh. Trạm y tế nào đã đủ điều kiện, làm tốt nhiệm vụ thì tiếp tục phát huy để làm tốt hơn nữa. Trạm y tế nào chưa đáp ứng đủ điều kiện, làm chưa tốt thì cần được xem xét đầu tư, nâng cấp, chấn chỉnh. Làm sao để nâng cao năng lực của các trạm y tế nói riêng và hệ thống y tế dự phòng nói chung, để trạm y tế nào cũng có cơ sở vật chất tốt, đủ nhân lực, đủ cơ số thuốc để khám, chữa bệnh thông thường cho người dân, giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên, phát huy vai trò là hệ thống y tế gần dân nhất, hiểu dân nhất.
Theo Nghị quyết về các chính sách đặc thù về củng cố, nâng cao năng lực trạm y tế xã, phường, thị trấn trong giai đoạn thích ứng an toàn, linh hoạt với dịch bệnh Covid-19 đến năm 2025 của HĐND TP. Hồ Chí Minh, bác sĩ đang trong thời gian tham gia chương trình thí điểm thực hành tại bệnh viện đa khoa gắn với trạm y tế sẽ nhận được mức hỗ trợ là 60 triệu đồng trong 18 tháng. Điều dưỡng, hộ sinh đang trong thời gian tham gia thực hành tại trạm y tế nhận hỗ trợ 30 triệu đồng trong 9 tháng.
Mức lương thu hút đối với nhân viên y tế đã về hưu, người có chuyên môn bác sĩ hợp đồng công tác tại trạm y tế theo chế độ hợp đồng lao động xác định thời hạn dưới 12 tháng là 9 triệu đồng/tháng. Người có chuyên môn y tế khác, trình độ từ cao đẳng trở lên hoặc trung cấp y sĩ nhận mức lương 7 triệu đồng/tháng. Chính sách hỗ trợ kinh phí hợp đồng nhân viên vệ sinh, bảo vệ làm việc tại trạm y tế là 5,5 triệu đồng/tháng.