(CTT-Đồng Nai) - Quyền về cấp, thoát nước; quyền về lối dẫn tưới nước, tiêu nước trong canh tác…được Luật Đất đai năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1-8-2024) và Bộ Luật Dân sự năm 2015 quy định khá cụ thể. Chính vì vậy khi các bên sử dụng đất có phát sinh tranh chấp sẽ căn cứ theo các quy định pháp luật giải quyết và cả “tình làng, nghĩa xóm”.
3 hộ dân ngụ ấp Vĩnh Hiệp, xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu phản ảnh, con rạch chung bị một hộ dân lấp. Ảnh: Nhân Thái.
3 hộ dân ngụ ấp Vĩnh Hiệp, xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu phản ảnh, con rạch chung bị một hộ dân lấp. Ảnh: Nhân Thái.
3 hộ dân: N.V.N., H.M.T., N.H.Đ.B. (cùng ngụ ấp Vĩnh Hiệp, xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu) phản ánh, xung quanh đất của các ông trước kia có một con rạch chung được sử dụng để làm nguồn nước tưới cây trồng. Vừa qua, ông T.V.T. (một hộ có đất liền kề) đã tự ý san lấp một phần con rạch này, dẫn tới việc tưới cây và thoát nước mưa của các hộ dân xung quanh bị ảnh hưởng. Trên cơ sở đó, 3 hộ dân có đơn gửi UBND xã Tân Bình yêu cầu ông T.V.T. có trách nhiệm khôi phục con rạch nguyên trạng như ban đầu.
Tuy nhiên, theo ông T.V.T., rạch thoát nước này trên bản đồ địa chính hiện không tồn tại nên việc ông san lấp rạch trong quá trình khai thác, sử dụng thửa đất không có gì là vi phạm. Bên cạnh đó, trong quá trình ông T.V.T. san lấp, nếu có ảnh hưởng tới việc sử dụng đất (SDĐ) của các hộ xung quanh thì các bên gặp nhau thương lượng.
Hay như trường hợp của ông N.V.P. (ngụ xã Núi Tượng, huyện Tân Phú) phản ánh về việc bị hộ ông H.N.D. (có đất liền kề) xây dựng lấn chiếm, chặn lối đi chung. Trong khi đó, ông H.N.D. cho biết, trên bản đồ địa chính hiện tại được địa phương công bố không thể hiện lối đi chung này nên ông có quyền xây dựng.
Giải quyết ra sao?
Luật sư Lê Văn Bá (Đoàn Luật sư Đồng Nai) cho biết, việc tranh chấp lối đi, thoát nước giữa những hộ có quyền SDĐ liền kề nhau là khó tránh khỏi trong quá trình các bên SDĐ. Do đây là mâu thuẫn nội bộ của các hộ dân trong SDĐ nên cách giải quyết tốt đẹp và ổn thỏa nhất vẫn là căn cứ pháp luật và “tình làng, nghĩa xóm”.
Do đó, việc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề cần theo thỏa thuận của các bên. Trường hợp các bên không có thỏa thuận thì thực hiện theo các nguyên tắc bảo đảm nhu cầu hợp lý của việc khai thác bất động sản hưởng quyền phù hợp với mục đích sử dụng của cả bất động sản hưởng quyền và bất động sản chịu hưởng quyền; không được lạm dụng quyền đối với bất động sản chịu hưởng quyền; không được thực hiện hành vi ngăn cản hoặc làm cho việc thực hiện quyền đối với bất động sản hưởng quyền trở nên khó khăn.
Cũng theo luật sư Lê Văn Bá, với 2 vụ việc nêu trên, trong giải quyết phải đảm bảo quyền của người SDĐ hợp pháp theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 (nay là Luật Đất đai năm 2024). Đồng thời, tuân thủ các quy định của Bộ Luật Dân sự năm 2015 về quyền đối với bất động sản liền kề.
Chẳng hạn, giải quyết vụ việc căn cứ theo khoản 1, Điều 171 Luật Đất đai năm 2013 hoặc khoản 1, Điều 29 Luật Đất đai năm 2024 quy định về quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề như: bao gồm quyền về lối đi; cấp, thoát nước; tưới nước, tiêu nước trong canh tác; cấp khí gas; đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác theo quy định của pháp luật. Đồng thời, vụ việc còn có thể căn cứ vào Điều 248 (nguyên tắc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề), Điều 252 (quyền về cấp, thoát nước qua bất động sản liền kề), Điều 253 (quyền về tưới nước, tiêu nước trong canh tác) và Điều 254 (quyền về lối đi qua) của Bộ Luật Dân sự năm 2015.
