Tự hào truyền thống, vững bước đi lên

Trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, Đồng Nai từng là một trong những địa bàn trọng điểm, là nơi ghi dấu nhiều trận đánh oanh liệt trong hành trình tiến vào giải phóng Sài Gòn, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Sau 44 năm nỗ lực chuyển mình vươn lên, Đồng Nai đã gặt hái được các thành tựu về phát triển kinh tế - xã hội, làm tốt công tác chính sách đối với người có công.​

Những ngày tháng Tư rực lửa…

Trong những ngày tháng Tư lịch sử, ký ức về cuộc chiến hào hùng năm 1975 lại ùa về với những người lính năm xưa. Cựu chiến binh (CCB) Đào Bá Lượng, nguyên Đội trưởng Đội biệt động Long Khánh, trực tiếp tham gia nhiều trận đánh lớn, nhỏ trong kháng chiến chống Mỹ -  ngụy tại chiến trường Long Khánh cho biết, Đội biệt động Long Khánh còn được gọi là Đội vũ trang cách mạng đặc biệt được thành lập tháng 5-1966, trải qua gần 9 năm chiến đấu, Đội đã lập nên nhiều chiến công vang dội, góp phần quan trọng trong chiến dịch giải phóng Long Khánh ngày 21-4 và làm nên đại thắng mùa Xuân 1975. Trong đó, Đồn Bốn Thước (ấp Ruộng Lớn, xã Bảo Vinh ngày nay) là vị trí trọng yếu bảo vệ Tòa hành chính tỉnh Long Khánh. Địch xây dựng nơi đây thành một hệ thống phòng thủ kiên cố với nhiều lô cốt chìm, nổi, hàng rào kẽm gai, giao thông hào, mìn. Do đó việc nghiên cứu, chuẩn bị cho trận đánh vô cùng khó khăn. Nơi đây, địch cất giấu nhiều xe tăng, vũ khí nên những ngày đầu điều nghiên địa hình quân ta chỉ quan sát thấy 5 - 6 xe tăng của Sư đoàn 18 Ngụy và một số đơn vị yểm trợ, nhưng khi vào trận đánh thì có hàng chục xe tăng, cuộc chiến diễn ra trong thế giằng co ác liệt. Được lệnh cấp trên, Đội biệt động đã dùng lựu đạn để giải quyết thế giằng co trên chiến trường. Nhờ đó, toàn bộ đồn Bốn Thước bị tiêu hủy, diệt nhiều tên địch và thu nhiều loại vũ khí…

Tự hào góp sức trẻ vào những trận chiến trong thời khắc lịch sử những ngày tháng Tư rực lửa trên chiến trường Xuân Lộc - Long Khánh, Đại tá Dương Hòa Hiệp, Chủ tịch Hội CCB tỉnh, nguyên cán bộ liên lạc của Huyện đội Xuân Lộc ngày ấy nhớ lại, vào thời điểm cuối tháng Ba, đầu tháng Tư năm 1975, cả nước bừng lên khí thế sục sôi, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh tất cả vì mục tiêu độc lập, thống nhất. Đặc biệt tại Chiến trường Xuân Lộc - Long Khánh - nơi được Mỹ ngụy xác định “Cánh cửa thép” bảo vệ Sài Gòn từ phía Đông, chiến sự diễn ra càng ác liệt.

Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Phú Cường tặng quà cho người có công.

Theo Đại tá Dương Hòa Hiệp, riêng bộ đội huyện Xuân Lộc và du kích địa phương đã tổ chức đánh địch từ khu vực Suối Cát, Bình Phúc đến Bảo Hòa, Xuân Định nhằm ngăn chặn lính dù tấn công quân chủ lực. Ác liệt nhất là trận đánh giằng co quyết liệt giữa ta và địch tại ấp Bảo Toàn (xã Xuân Định - Xuân Lộc). Trong trận này hai đồng chí xã đội trưởng có tên Chiến và Thắng đã anh dũng hy sinh. Để tưởng nhớ công lao này, ngày nay nhân dân xã Xuân Định đã đặt tên ấp là Chiến Thắng.

Trải qua 12 ngày đêm chiến đấu ác liệt (từ ngày 9 đến 21-4-1975), Xuân Lộc - Long Khánh “cánh cửa thép” bảo vệ Sài Gòn từ hướng Đông bị đập tan, tạo đà để quân chủ lực tiến vào giải phóng Sài Gòn…

Làm chủ trận địa

Cùng với Xuân Lộc, Long Khánh, TP. Biên Hòa cũng là một trong những địa bàn quan trọng trong kháng chiến chống Mỹ. Nơi đây, trước năm 1975, Mỹ ngụy đã đặt trụ sở của Bộ Tư lệnh quân đoàn 3 - một căn cứ quân sự lớn của Mỹ ngụy gắn với khu liên hợp Sân bay chiến lược quân sự Biên Hòa, căn cứ Hốc Bà Thức, Tổng kho hậu cần Long Bình… án ngữ tuyến đường tiến vào giải phóng Sài Gòn.

Theo lời kể của CCB Đặng Thanh Hương, vào 6 giờ ngày 30-4-1975, lực lượng vũ trang Biên Hòa nhận được lệnh phải đánh chiếm Quân đoàn 3 ngụy, Sân bay Biên Hòa để mở đường thuận lợi cho quân chủ lực ta tiến vào Sài Gòn. Khi bắt đầu hành quân, qua radio, quân ta nghe tin Tổng thống ngụy quyền Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng quân giải phóng. Vì vậy, Quân đoàn 4 và Sư đoàn 6 của ta đã tiến vào chiếm giữ Quân đoàn 3 ngụy, Sân bay Biên Hòa, sau đó tiến vào giải phóng Sài Gòn. Trên đường tiến về nội ô Biên Hòa, từ ngoại ô cho đến tận trung tâm thành phố, đồng bào kéo ra đường vẫy tay, cờ hoa chào mừng quân giải phóng. Hàng trăm xe máy chạy theo xe bộ đội đến công trường Sông Phố mừng ngày đại thắng.

Huyện Long Thành ngày nay 44 năm trước từng là Chi khu quận lỵ Long Thành, đây là mục tiêu quan trọng. Chiếm được mục tiêu này sẽ thuận lợi cho ta tiến vào nội đô hoặc phát triển lực lượng xuống Bà Rịa - Vũng Tàu. Nhớ lại trận đánh ác liệt 44 năm trước, CCB Nguyễn Đức Việt, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 2 (Sư đoàn 325) kể lại, ngày 27-4-1975, Trung đoàn tiến công chiếm giữ nhiều mục tiêu quan trọng nhưng chưa giải quyết được mục tiêu then chốt. Địch trong chi khu Long Thành chia làm 3 khu vực co cụm, cố thủ, quyết giữ trung tâm quận lỵ. Tiểu đoàn 1 và 3 chiến đấu anh dũng, nhưng vẫn không đánh bật quân địch, lại bị thương vong, tổn thất rất nhiều.

Trước tình thế đó, rạng sáng ngày 28-4, chỉ huy Trung đoàn 101 họp, quyết định đưa Tiểu đoàn 2 chính thức đảm nhiệm việc tiến công trên hướng chủ yếu, quyết tâm tiêu diệt địch ở chi khu Long Thành trong ngày 28-4. CCB Nguyễn Đức Việt lúc đó là Tiểu đoàn trưởng đã xác định rõ mục tiêu quan trọng đầu tiên phải tiêu diệt là ổ hỏa lực địch đặt trên tháp nước - chướng ngại vật cản trở bước tiến của bộ đội ta trong những đợt tiến công trước đó. Các đại đội bộ binh tranh thủ xung phong tiến công, nhanh chóng đánh chiếm mục tiêu và làm chủ trung tâm chỉ huy địch theo đúng kế hoạch, giải phóng quận lỵ Long Thành vào chiều 28-4...

Phát huy truyền thống

Chủ tịch Hội CCB tỉnh Dương Hòa Hiệp chia sẻ, Tháng Tư về là dịp để nhắc nhớ lại những kỷ niệm, ký ức hào hùng mà đau thương để thêm tự hào, trận trọng hòa bình; để cùng nhau đoàn kết, vững bước đi lên xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh. “Hội viên CCB và các tầng lớp nhân dân đều tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng, đoàn kết quyết tâm thực hiện tốt các phong trào thi đua yêu nước; phát huy tốt bản chất truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” giúp nhau giảm nghèo, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền vững mạnh từ tỉnh đến cơ sở”, Đại tá Dương Hòa Hiệp nói.

Sau 44 năm kể từ ngày đại thắng mùa Xuân 1975, đất nước nói chung và Đồng Nai nói riêng đã gặt hái được những thành tựu to lớn về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Theo đó, GRDP của tỉnh luôn duy trì mức cao hơn so bình quân chung cả nước, với mức bình quân 8,01% trong 3 năm (2015 - 2018). Riêng năm 2018, GRDP đạt 8%; chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng định hướng, cơ cấu công nghiệp xây dựng chiếm 60%, dịch vụ 32% và nông, lâm  nghiệp chỉ còn 8%. Trong chương trình xây dựng nông thôn mới, Đồng Nai là địa phương đi đầu hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới với 133/133 xã, 9/11 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 26 xã đạt nông thôn mới nâng cao.

Kinh tế tăng trưởng đã tạo nguồn lực để tỉnh quan tâm làm tốt công tác an sinh xã hội, đền ơn đáp nghĩa. Đến cuối năm 2018, Đồng Nai đã hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo. Phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bùi Thị Liễu cho biết: “Toàn tỉnh đã vận động trên 350 tỷ đồng vào “Quỹ Vì người nghèo”, xây dựng và trao tặng trên 20.400 căn nhà đại đoàn kết, nhà tình thương hỗ trợ người nghèo có nơi ở ổn định. Tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh hiện giảm xuống 0,32%”…

Với đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh quan tâm làm tốt công tác chính sách, đền ơn đáp nghĩa. Hiện toàn tỉnh có gần 60.000 người có công với cách mạng gồm thương binh, bệnh binh, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động, mẹ Việt Nam anh hùng. Giám đốc Sở LĐ-TBXH Huỳnh Văn Tịnh nhận định, thành quả cách mạng của cha ông tiếp tục được thế hệ con cháu tiếp nối và phát huy, đặc biệt tri ân những đóng góp, hy sinh của những gia đình, người có công với nước. Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đến nay gần 10 ngàn thân nhân liệt sĩ đã được giải quyết trợ cấp một lần; 1.928 trường hợp người hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ bị phơi nhiễm chất độc hóa học trực tiếp được giải quyết chế độ…

Ngoài ra, Đồng Nai còn dựa vào các cựu chiến binh, những nhân chứng sống trong các cuộc kháng chiến để có thông tin, khảo sát, tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ đưa về an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ, trong đó có nhiều đợt tìm kiếm quy mô lớn.

Chú trọng công tác đền ơn đáp nghĩa

Trên địa bàn tỉnh có gần 18.000 người hoạt động kháng chiến được tặng thưởng huân, huy chương; 1.258 người hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù đày, 506 người hoạt động kháng chiến, hưởng trợ cấp theo Nghị định 59/2013/NĐ của Chính phủ. Tỉnh cũng đang quản lý, chăm sóc 6 nghĩa trang liệt sĩ, 1 đền thờ, 2 đài tưởng niệm, 44 nhà bia ghi tên liệt sĩ...

Nguyệt Hà