Người già cũng “nghiện” lướt mạng xã hội

​Với nhiều người lớn tuổi, về hưu là “vua" thời gian nên lúc rảnh rỗi đã chọn  Facebook là bạn để kết nối với con cái, bạn bè, người thân ở xa làm vui. Thế giới mạng xã hội cũng đã mở ra một kênh giao tiếp mới cho những người lớn tuổi - nhất là người có con cháu ở xa, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ khi không nắm được hết các chiêu trò lừa đảo tinh vi công nghệ cao nên đã gặp nhiều rắc rối, bị lừa đảo…

* Ăn, ngủ cùng… “phây"

Có nhiều thời gian rảnh rỗi, nên không ít người lớn tuổi dành nhiều quan tâm cho MXH. Chủ tài khoản Facebook Hà Trần là một ví dụ. Ông cho biết năm nay đã 75 tuổi, ngụ P. Tân Biên (TP. Biên Hòa) nhưng đã có thâm niêm “chơi" Facebook đã gần 5 năm và rất “nghiện" MXH này. Ông thường xuyên online, cập nhật bài đăng hoặc chia sẻ về những thông tin đọc được lên Facebook của mình.

Trao đổi với chúng tôi về việc thường xuyên lên MXH, chủ tài khoản Facebook Hà Trần cho biết, ông “sống" với Facebook nhiều hơn với con cháu. Lúc nào rảnh là ông “lướt" Facebook để đọc thông tin, trao đổi với bạn bè, rủ nhau uống cà phê, đi nhậu, có khi tranh luận nảy lửa về chuyện này, chuyện kia hàng giờ mà không chán… “Nhờ thế mà từ khi bà nhà tôi mất đi, tuổi già của tôi bớt cô độc những lúc con đi làm, cháu đi học" - ông Hà bộc bạch.

Nhiều người lớn tuổi khi ra đường, dù là đi tập thể dục, ghé chơi nhà bạn bè hay đi du lịch… đều không quên mang theo điện thoại thông minh hoặc iPad có kết nối internet và coi đó là vật bất ly thân.

Bà Trần Thị Đức, 70 tuổi (ngụ P.Tân Phong), giáo viên một trường cao đẳng đã về hưu cho biết, 2 người con của bà lập gia đình một người ở nước ngoài, một người ở Hà Nội  nên vợ chồng bà chỉ quanh quẩn vào ra với những người hàng xóm, xem tivi, đọc báo. Trước dịch, con bà ở Canada về thăm mua tặng ông bà mỗi người một chiếc iPad để đọc tin tức, tham gia MXH Facebook. Từ đó, đời sống tinh thần của ông bà dường như khác hẳn.

Có tài khoản Facebook, được kết nối với con cái, người thân và bạn bè thường xuyên, bà Lang rất vui và bận rộn hơn vì dành thời gian lên “phây" trò chuyện với bạn bè, con cháu. Có khi nhận được cả những người bạn đã bặt tin hàng chục năm qua. Để chia sẻ với nhau những vui buồn, hội bạn thân của bà quy định, cứ 8 giờ tối chủ nhật là bà “họp" online cùng nhau. Nội dung “họp", ai có chuyện vui, buồn gì trong tuần thì chia sẻ, thông báo cho nhau. Cuộc sống nhờ thế cũng thú vị và đỡ stress hơn vì có giận hờn, buồn phiền gì đều bộc bạch, chia sẻ với những người trong hội nhóm.

* Rắc rối vì… nghiện Facebook

Thiết bị thông minh, internet và MXH đang làm thay đổi cuộc sống và mở ra một thế giới mới đối với người cao tuổi. Tham gia MXH Facebook giúp người cao tuổi tránh được cảm giác cô độc, buồn chán khi con cháu bận rộn, giúp cho trí óc, não bộ của người lớn tuổi hoạt động tích cực hơn. Đặc biệt trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát vừa qua, nhiều người lớn tuổi không có điều kiện tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời, không được gặp gỡ người thân thì MXH đã giúp họ kết nối với bạn bè, con cái và người thân thuận lợi khi ở nhà tránh dịch… Tuy nhiên, MXH bao giờ cũng có 2 mặt khiến không ít người lớn tuổi gặp rắc rối.

Chị Nguyễn Thị Minh  (ngụ P.Tân Hòa, TP.Biên Hòa) cho biết, vừa rồi, vợ chồng chị đi miền Trung chơi, ở nhà chỉ còn có mẹ chị coi nhà. Có 2 người giả làm nhân viên y tế yêu cầu bà cho vào nhà để xịt thuốc khử khuẩn phòng Covid-19. May là có người thân ghé chơi đúng lúc, nếu không, không biết chuyện gì sẽ xảy ra. Trước đó, mẹ của chị có đăng lên Facebook: “Con cháu về quê hết, ở nhà một mình thật buồn". Sau đó có người quen bình luận hỏi: “Con cháu về quê bao lâu mới vào lại", thì bà thật thà viết: “Chúng nó về cả tuần nữa mới vào". Chị Xuân chia sẻ: “Viết thế khác nào thông báo cho cả thế giới biết chỉ còn mình bà già ở nhà".

Thực tế, đã có rất nhiều chiêu lừa đảo qua MXH mà người lớn tuổi không phải ai cũng biết nên rất dễ “sập bẫy". Cụ thể như trường hợp ông Nguyễn Văn Phú  (ngụ P.Trung Dũng, TP.Biên Hòa) có một lượng bạn bè “khủng" trên Facebook với gần 3 ngàn người vì ai ông cũng kết bạn, dù không biết đó là ai, thật - ảo thế nào. Trước Tết 2022, ông từng bị một tài khoản Faceook “dụ" mua vòng đeo tay phong thủy tránh được tà ma, tránh cả bệnh tật với giá 1,2 triệu đồng, nhưng khi nhận hàng, ông mới biết thực chất đó chỉ là chiếc vòng hạt đá bình thường có giá chưa tới 100 ngàn đồng.

Tình trạng “nghiện" MXH của một số người lớn tuổi không chỉ tiềm ẩn nguy cơ bị lừa đảo, mà còn gây mệt mỏi cho người thân. Chị Nguyễn Quỳnh Phương (ngụ P.Tân Mai) cho biết, mẹ chồng chị “nghiện" theo dõi tài khoản Facebook của một cô dâu người Việt lấy chồng Hàn Quốc. Lúc nào cầm máy điện thoại là bà mở nghe ra rả khiến cả nhà nhức hết cả đầu. “Nói thì mẹ tôi giận, mà không nói thì quá mệt mỏi vì ồn ào. Ngoài ra, mẹ tôi còn tin những gì người ta đăng trên Facebook là thật nên nhiều khi chia sẻ những tin đồn thất thiệt, rất nguy hiểm" - chị Phương  bày tỏ lo lắng.

Ở một góc độ nào đó, MXH Facebook đem đến cho người cao tuổi niềm vui và thấy mình bớt cô độc khi con cái đã lớn, cuộc sống ít giao tiếp. Tuy nhiên, trước tình trạng tội phạm công nghệ cao ngày càng lộng hành, tinh vi, người sử dụng MXH, nhất là những người cao tuổi cũng cần có những kỹ năng sàng lọc thông tin xấu độc, hạn chế để lộ thông tin dữ liệu cá nhân, tránh bị đối tượng xấu lợi dụng, lừa đảo trên MXH. ​