Phát triển công nghiệp hỗ trợ được xem là một trong những chính sách ưu tiên hàng đầu của Việt Nam hiện nay, tuy nhiên thực trạng ngành còn yếu và cần những chính sách phù hợp để phát triển.
Thiết kế sản phẩm công nghiệp hỗ trợ tại một DN nhỏ và vừa ngành nhựa kỹ thuật ở Biên Hoà
Để tiếp thêm một phần sức cho ngành, Chính phủ đã có chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (DN) đối với dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.
Ưu đãi về thuế cho dự án đầu tư mới
Theo Nghị định 57 có hiệu lực từ đầu tháng 6-2021, DN có dự án đầu tư (đầu tư mới và đầu tư mở rộng) sản xuất sản phẩm thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển, thực hiện trước ngày 01/01/2015, đáp ứng các điều kiện của dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ theo quy định tại Luật số 71/2014/QH13 và được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy xác nhận ưu đãi sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thì được hưởng ưu đãi về thuế thu nhập DN.
Cụ thể: Trường hợp doanh nghiệp chưa được hưởng ưu đãi thì được hưởng ưu đãi về thuế thu nhập DN theo điều kiện dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ kể từ kỳ tính thuế được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy xác nhận ưu đãi sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Nếu DN đã hưởng hết ưu đãi thuế thu nhập DN theo điều kiện ưu đãi khác thì được hưởng ưu đãi theo chính sách này cho thời gian còn lại kể từ kỳ tính thuế được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy xác nhận ưu đãi sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ. Trường hợp DN đang được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo điều kiện ưu đãi khác thì được hưởng ưu đãi thuế thu nhập DN cho thời gian còn lại kể từ kỳ tính thuế được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy xác nhận ưu đãi sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.
Cùng với ưu đãi về thuế, Chính phủ cũng đang tiếp tục nghiên cứu các giải pháp để thức đẩy, tạo cơ hội phát triển cho công nghiệp hỗ trợ trong nước. Đã có một Nghị quyết riêng của Chính phủ về vấn đề này với mục tiêu đến năm 2030, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đáp ứng 70% nhu cầu cho sản xuất, tiêu dùng trong nội địa; chiếm khoảng 14% giá trị sản xuất công nghiệp; có khoảng 2.000 doanh nghiệp đủ năng lực cung ứng trực tiếp cho các doanh nghiệp lắp ráp và tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam...
Đưa chính sách đến được với doanh nghiệp
Thực tế, dù khuyến khích DN đầu tư vào ngành này, song nhiều năm qua, số lượng DN trong ngành tiếp cận được với sự hỗ trợ thiết thực còn khá khiêm tốn. Nguyên nhân là do nhiều chính sách chưa “chạm” được đến nhu cầu thực sự của DN, hoặc thủ tục còn rườm rà, khó khăn. Do đó, những chính sách hỗ trợ phát triển cho ngành công nghiệp hỗ trợ cần “sát sườn” hơn, thủ tục linh hoạt và minh bạch hơn. Cũng như mọi DN khác, DN đầu tư vào ngành công nghiệp hỗ trợ cũng cần những chính sách trợ lực cụ thể về thủ tục, lãi suất, nguồn vốn, thuế, đất đai…
Ngay tại quy định mới này, theo các DN, việc để nhận được Giấy xác nhận ưu đãi sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ của cơ quan có thẩm quyền cấp cũng là vấn đề không phải DN nào cũng chạm tới được.
Chủ một DN ngành cơ khím chế tạo đã có hơn hơn 10 năm làm ngành cơ khí, chế tạo, công nghiệp hỗ trợ nhung trên thực tế hầu như chưa chạm đến được chính sách hỗ trợ nào. Nhà nước những năm qua đã ban hành các chính sách để xác định mục tiêu phát triển công nghiệp hỗ trợ, để DN tham gia vào chỗi sản xuất nhưng điều quan trọng hơn là việc triển khai nó đến với DN phải có hiệu quả. DN nhỏ và vừa của Việt Nam, trong sự yếu thế so với các DN ngoại nên mong muốn sẽ có thêm các chính sách tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy ngành phát triển.
Tại Đồng Nai hiện có khoảng 650 DN đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Trong đó dự án FDI chiếm gần 80%, còn lại là DN trong nước. Các trong nước đa số nằm ngoài KCN với quy mô nhỏ và vừa.
Hiện nay, công nghiệp hỗ trợ đang là ngành nghề Đồng Nai đang ưu tiên mời gọi đầu tư nhằm góp phần nâng cao tỷ lệ hóa nội địa sản phẩm. Đồng thời, giúp các DN có nguồn cung nguyên liệu trong nước ổn định để sản xuất và đáp ứng các yêu cầu nguồn gốc xuất xứ hàng hóa khi xuất khẩu. Bên cạnh đó, trong chính sách phát triển cụm công nghiệp của mình, Đồng Nai cũng khuyến khích thu hút DN công nghiệp hỗ trợ vào cụm, sắp xếp lại các cơ sở sản xuất…đang được đặt nhiều kỳ vọng.
Phan Anh
