Chuyển đổi số toàn diện: Bước tiến tất yếu của Việt Nam

Phát biểu tại Hội nghị chuyên đề “Quốc hội số và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo trong chuyển đổi số của Quốc hội” ngày 19/3/2025, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số là cơ hội lớn để Việt Nam không chỉ bứt phá về kinh tế mà còn cải cách toàn diện các lĩnh vực, nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Theo Bộ trưởng, Việt Nam không chỉ hướng đến phát triển công nghệ, mà quan trọng hơn là làm chủ và ứng dụng hiệu quả các công nghệ tiên tiến trong các ngành chiến lược. Đây sẽ là nền tảng vững chắc để xây dựng một nền kinh tế phát triển bền vững, có sức cạnh tranh toàn cầu.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng chia sẻ những nội dung cốt lõi trong Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ông cho rằng ba trụ cột này cần được gắn kết chặt chẽ để tạo ra một hệ sinh thái phát triển đồng bộ, trong đó: khoa học tạo ra tri thức, đổi mới sáng tạo chuyển hóa tri thức thành sản phẩm, còn chuyển đổi số là công cụ đưa sản phẩm đến với thực tiễn nhanh chóng và hiệu quả. Bộ trưởng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của các ngành công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo… không chỉ giúp tăng trưởng kinh tế mà còn là con đường để Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình và hướng đến mục tiêu quốc gia thu nhập cao.

Một ví dụ tiêu biểu được ông đề cập là mô hình “Quốc hội số” - nền tảng quản trị hiện đại dựa trên công nghệ số, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo, nhằm tăng tính minh bạch, hiệu quả hoạt động và mở rộng sự tham gia của người dân trong xây dựng chính sách. Để triển khai thành công, cần có chiến lược dài hạn, quy định pháp lý rõ ràng, cơ chế bảo mật và bảo đảm quyền tiếp cận thông tin cho mọi công dân.

Nhấn mạnh vai trò của thể chế, Bộ trưởng thẳng thắn chỉ ra rằng dù tiềm năng KH&CN rất lớn, nhưng nếu thiếu thể chế phù hợp, các sáng kiến vẫn không thể triển khai hiệu quả. “Thể chế vẫn là điểm nghẽn của điểm nghẽn, nhưng nếu cải cách mạnh mẽ, thể chế có thể trở thành lợi thế cạnh tranh”, ông nói.

Để thực hiện mục tiêu đến năm 2030 như Nghị quyết 57 đề ra - Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có thu nhập trung bình cao và thuộc top dẫn đầu khu vực về KH&CN - cần tập trung vào 5 nguyên tắc: lượng hóa nhiệm vụ; giao việc trực tiếp cho người đứng đầu; phân bổ nguồn lực phù hợp; xây dựng công cụ đo lường kết quả trực tuyến; và lấy kết quả làm căn cứ đánh giá cán bộ.

Cuối cùng, Bộ trưởng nhấn mạnh vai trò của tinh thần tự chủ, khát vọng vươn lên và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và toàn xã hội. Với quyết tâm chính trị mạnh mẽ, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành quốc gia dẫn đầu về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong tương lai gần./.