(CTT-Đồng Nai) Từ đầu năm 2023 đến nay, trong “cơn bão” mất việc, nhiều người đã đến làm hồ sơ nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần. Tại trụ sở BHXH tỉnh, được nhân viên BHXH tỉnh tư vấn và giải thích, không ít người đã thôi ý định rút BHXH một lần và tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Nhân viên BHXH tỉnh giải thích cho NLĐ về những thiệt thòi khi nhận BHXH một lần
Nhân viên BHXH tỉnh giải thích cho NLĐ về những thiệt thòi khi nhận BHXH một lần
Làm việc tại hai công ty với thời gian tham gia BHXH được 11 năm, chị Nguyễn Thị Mai (ngụ P.Long Bình, TP.Biên Hòa) cũng mới bị cho nghỉ việc. Chị đến trụ sở BHXH tỉnh để làm hồ sơ để nhận BHXH một lần với ý định lấy một khoản tiền làm vốn buôn bán vặt ở chợ Long Bình. Sau khi được nhân viên BHXH tỉnh tư vấn, giải thích những thiệt thòi khi rút BHXH một lần, chị Mai đã quyết định không nhận BHXH một lần.
Chia sẻ với chúng tôi, chị Mai cho biết: “Có rất nhiều lý do khiến tôi nghĩ đến việc đi rút BHXH một lần. Đó là cần tiền để trang trải cuộc sống, chờ được nhận hưu thì không những phải đóng thêm mà còn phải chờ quá lâu, trong khi cuộc sống mong manh, đồng tiền mất giá… Nhưng khi được tư vấn, tôi mới hiểu được ở lại trong hệ thống BHXH, còn được hưởng nhiều chính sách phúc lợi xã hội khác. Hiểu ra vấn đề nên tôi quyết định giữ lại BHXH”.
Cũng là một trong những NLĐ đến BHXH tỉnh với ý định nộp hồ sơ nhận trợ cấp BHXH một lần, anh Trần Văn Bảo (ngụ P.Long Bình Tân, TP.Biên Hòa) cũng đã quyết định thôi rút BHXH một lần khi được nhân viên BHXH tư vấn, giải đáp các thắc mắc liên quan đến quyền lợi khi rút BHXH.
Trước đó, theo tính toán của anh Bảo, anh đã tham gia BHXH được 10 năm và năm nay anh 35 tuổi. Nếu nhận BHXH một lần rồi tiếp tục đi làm, tiếp tục tham gia BHXH đến tuổi nghỉ hưu thì anh còn tới 27 năm tham gia BHXH nữa và như thế, anh vẫn còn dư thời gian để nhận lương hưu, vì theo quy định, NLĐ chỉ cần đóng BHXH đủ 20 năm là được nhận lương hưu. Tuy nhiên, nghe tư vấn của nhân viên BHXH khi đã nhận trợ cấp BHXH một lần thì sau này có đủ thời gian hưởng lương hưu thì mức lương hưu được hưởng cũng rất thấp, anh Bảo đã hiểu ra và bỏ ý định nhận BHXH một lần.
Theo một nhân viên làm công tác tư vấn của Phòng Chế độ BHXH (BHXH tỉnh), vẫn còn nhiều NLĐ chưa nắm hết được thông tin, quyền lợi hay những thiệt thòi khi nhận trợ cấp BHXH một lần nên chỉ cần gặp khó khăn đôi chút là nghĩ đến nhận trợ cấp BHXH một lần mà không mấy khi đắn đo, cân nhắc cho tương lai.
* Tăng sự tương tác với người lao động
Theo thông tin từ BHXH tỉnh, từ đầu năm đến nay có khoảng 80 trường hợp NLĐ đã không rút BHXH lần sau khi được nghe nhân viên BHXH tư vấn, giải thích. Đây là con số được xem là rất nhỏ so với số lượng vài ngàn người đến nhận trợ cấp BHXH một lần từ đầu năm đến nay nhưng được người nào là đáng quý người ấy.
Theo quy định hiện hành, khi rút BHXH một lần, NLĐ sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu. Đặc biệt là sẽ mất đi quyền lợi được cấp thẻ BHYT miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám - chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, mất đi chế độ tử tuất như: tiền mai táng phí, trợ cấp tuất một lần, thậm chí là các suất tuất hàng tháng. Việc NLĐ nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ tự rời khỏi hệ thống an sinh xã hội, tự tước bỏ quyền được đảm bảo an sinh xã hội của bản thân.
Giám đốc BHXH tỉnh Phạm Minh Thành phân tích, nếu NLĐ nhận BHXH một lần sẽ phải chịu thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu nhận BHXH một lần, NLĐ sẽ bị thiệt khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Nếu so sánh với việc tích lũy thời gian để hưởng lương hưu thì thiệt thòi là không tính hết được.
Để hạn chế tình trạng NLĐ ồ ạt nhận trợ cấp BHXH một lần như trước đây, ông Phạm Minh Thành cho biết, ngành BHXH đã tăng cường truyền thông nhằm hạn chế tình trạng nhận trợ cấp BHXH một lần thông qua việc chủ trì, phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Sở LĐ-TBXH, Sở TT-TT, các cơ quan báo chí, các kênh tổ chức Công đoàn, cùng các sở, ngành và địa phương tuyên truyền ý nghĩa của BHXH, bảo hiểm y tế là trụ cột của an sinh xã hội.
Ngoài ra, mỗi nhân viên ngành BHXH đã chủ động cung cấp thông tin cho NLĐ, tư vấn đối thoại, tập huấn các chính sách, pháp luật để nâng cao nhận thức của NLĐ về tầm quan trọng của việc mất việc, nghỉ việc không còn tích lũy. Đồng thời, kiến nghị Bộ LĐ-TBXH, các cơ quan, đơn vị liên quan về mặt chính sách, pháp luật để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần…
“Việc giảm tình trạng hưởng BHXH một lần đồng nghĩa với việc sẽ bớt đi một phần gánh nặng hệ lụy cho trợ cấp an sinh xã hội từ ngân sách nhà nước trong tương lai” - ông Phạm Minh Thành chia sẻ.
