Để đổi mới sản xuất nông nghiệp, việc đẩy mạnh liên kết là một đòi hỏi tất yếu. Chính vì vậy, việc thành lập các hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN), Liên hiệp HTXNN kiểu mới được coi là giải pháp trọng tâm gắn kết từng nông hộ nhỏ lẻ thành vùng sản xuất theo chuỗi, có sự tham gia của doanh nghiệp.
Với việc Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Đề án “Phát triển 15.000 HTX, liên hiệp HTXNN hoạt động có hiệu quả đến năm 2020” đang được xem là cơ hội để các HTXNN vươn lên, đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế.
Hơn 6.400 HTXNN yếu kém
Theo Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn (NN-PTNT), cả nước hiện có hơn 6.400 HTXNN yếu kém. Trong đó, đến hết tháng 6-2018 đã có khoảng 709 HTX yếu kém, ngừng hoạt động cần giải thể. Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, vai trò của HTX là rất quan trọng và phải là hạt nhân để liên kết với các doanh nghiệp lớn cùng với hơn 6 triệu hộ nông dân để tạo nên một chu trình sản xuất khép kín. “Có như vậy mới hình thành nên chuỗi giá trị ngành hàng nông nghiệp cao hơn để phục vụ cho thị trường gần 100 triệu dân trong nước và xuất khẩu”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh.
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, sức sản xuất các mặt hàng nông nghiệp trong nước là rất lớn nhưng điểm yếu hiện nay vẫn là tình trạng liên kết rời rạc, tách rời với thị trường nên hiệu quả còn thấp và tiêu thụ bấp bênh. Điều này có một phần nguyên nhân từ sự hoạt động yếu kém của các HTXNN.
Tại Đồng Nai, theo thống kê của Sở NN-PTNT, hiện trên địa bàn tỉnh có 124 HTXNN đang hoạt động. Để các HTXNN phát triển, tỉnh cũng đã có nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ như: chính sách khuyến khích hỗ trợ thành lập mới; hỗ trợ mô hình cơ giới hóa nông nghiệp, bảo quản sau thu hoạch; hỗ trợ mô hình ứng dụng công nghệ cao. Đặc biệt, Đồng Nai cũng rất ưu tiên hỗ trợ các HTXNN thực hiện chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.
Sơ chế phục vụ đóng gói chuối xuất khẩu sang Hàn Quốc tại HTX thương mại, dịch vụ nông nghiệp Quyết Tiến, huyện Cẩm Mỹ.
Với những chính sách hỗ trợ trên, nhiều HTXNN trên địa bàn tỉnh đã được tham gia vào các dự án cánh đồng lớn, liên kết sản xuất và tiêu thụ. “Toàn tỉnh hiện có 30 HTXNN tham gia thực hiện chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm, trong đó có 18 HTX là chủ thực hiện các dự án”, Phó giám đốc Sở NN- PTNT Trần Đình Minh cho biết.
Tuy nhiên, theo ông Minh, dù hoạt động sản xuất, kinh doanh của các HTXNN đã được định hướng rõ, cùng với đó là nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ nhưng số lượng HTXNN yếu kém hiện vẫn còn khá cao. Theo đó, toàn tỉnh hiện có 15 HTXNN vẫn đang thuộc nhóm yếu kém, chiếm 12% trong tổng số HTXNN. “Khó khăn về nguồn vốn và trình độ quản lý là những điểm “nghẽn” khiến nhiều HTXNN vẫn thiếu hiệu quả trong hoạt động”, ông Minh chia sẻ.
Đưa hợp tác xã trở thành “hạt nhân” liên kết để nâng cao chuỗi giá trị
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, trong tình hình hiện nay, chỉ có phát triển HTXNN mới giúp tập hợp được các hộ nông dân sản xuất theo hướng hàng hóa, đồng thời liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ nông sản, tránh được tình trạng đầu ra và giá cả bấp bênh. Vì vậy, theo Phó thủ tướng, mục tiêu đến năm 2020, cả nước phát triển cho được 15.000 HTXNN. Tuy nhiên, các HTXNN được thành lập phải là những HTX hoạt động có hiệu quả, đáp ứng tiêu chí nâng cao thu nhập cho từng hội viên.
Ông Phạm Anh Tuấn, Tổng giám đốc Liên hiệp HTX tiêu thụ nông sản an toàn Việt Nam cho rằng, việc Chính phủ phê duyệt đề án phát triển 15.000 HTXNN là đúng và rất kịp thời để thúc đẩy xây dựng và phát triển một nền nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, để đề án có thể thực hiện được, cần có những cơ chế thông thoáng hơn cho các HTXNN có thể nắm bắt cơ hội phát triển, trong đó có việc tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn. “Đại đa số các HTXNN lâu nay không có tài sản thế chấp để vay vốn, do đó, nếu được cần có chính sách cho các HTX dùng chính phương án kinh doanh hoặc hợp đồng liên kết để vay tín chấp. Từ đó, các HTX có điều kiện để xây dựng trụ sở, kho bãi cũng như cơ sở chế biến phục vụ hoạt động”, ông Tuấn đề xuất.
Bên cạnh chính sách tiếp cận vốn vay, các HTXNN cũng đề nghị cần có những chính sách nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ lãnh đạo của các HTXNN.
Trước đề xuất của các HTX, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, bà Nguyễn Thị Hồng khẳng định, vốn vay dành cho nông nghiệp, nông thôn tiếp tục là lĩnh vực quan trọng trong chỉ đạo hoạt động của ngành Ngân hàng. Các vấn đề về tháo gỡ vốn vay cho HTX, nông dân, doanh nghiệp nông nghiệp… thời gian qua cũng được thực hiện thông qua các hội nghị kết nối giữa ngân hàng và các HTX, nông dân. “Hiện nay, vốn vay cho lĩnh vực nông nghiệp có lãi suất là 6%, thấp hơn khoảng 1,2% so với lãi suất vay thông thường đối với khoản vay ngắn hạn”, bà Hồng cho biết.
Về vấn đề nâng cao trình độ cho đội ngũ lãnh đạo các HTXNN, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam Nguyễn Thị Lan cho hay, năm 2019, Học viện sẽ thử nghiệm đưa 100 cán bộ lãnh đạo HTX sang Nhật Bản học tập kinh nghiệm. Ngoài ra, hiện đơn vị cũng đang xin chủ trương thực hiện việc đưa cán bộ có trình độ cao đẳng, đại học về tham gia hoạt động tại các HTXNN. “Chúng tôi cũng có những chương trình đặc thù kết hợp với các địa phương tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ lãnh đạo HTX”, bà Lan cho hay.
Thành lập HTX là nhiệm vụ bắt buộc
Phát biểu chỉ đạo hội nghị trực tuyến triển khai Quyết định số 461 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án 15.000 HTX, Liên hiệp HTXNN mới đây, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định, thành lập HTX là nhiệm vụ bắt buộc, là mệnh lệnh để thực hiện chủ trương của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội, Quyết định của Chính phủ, chủ thể vẫn là người nông dân, là đầu mối để đưa sản xuất nông nghiệp lên sản xuất lớn, phát huy vai trò kinh tế hộ, tăng cường liên kết HTX với nông dân, các nhà khoa học.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu phải hoàn thiện khung khổ pháp lý để tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế hợp tác mà nòng cốt là HTXNN. Về nguồn lực, Phó thủ tướng cho rằng, ngoài vốn ngân sách, vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia thì vốn tín dụng rất quan trọng và đề nghị Ngân hàng Nhà nước sớm ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định 55, tập trung vốn hơn nữa cho lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn.
Quỳnh Nhi
Tác giả: Phạm Văn Tùng
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Hôm nay
Tổng lượt truy cập