(CTT-Đồng Nai) - Tranh chấp dân sự là những tranh chấp về quyền, nghĩa vụ giữa các chủ thể trong quan hệ pháp luật dân sự như: tranh chấp hợp đồng, quyền tài sản (động sản, đất đai), hôn nhân và gia đình… Để khởi kiện vụ án tranh chấp dân sự, người khởi kiện phải đảm bảo các điều kiện khởi kiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
Các luật sư, luật gia Hội Luật gia tỉnh (phải) tư vấn cho người dân (xã Cây Gáo, H.Trảng Bom) về quyền khởi kiện tại buổi tuyên truyền kết hợp với tư vấn pháp luật tại xã Cây Gáo
Các luật sư, luật gia Hội Luật gia tỉnh (phải) tư vấn cho người dân (xã Cây Gáo, H.Trảng Bom) về quyền khởi kiện tại buổi tuyên truyền kết hợp với tư vấn pháp luật tại xã Cây Gáo
Bà L.S.V. (ngụ xã Cây Gáo, H.Trảng Bom) được em chồng là ông C.V.Q., ngụ cùng địa chỉ ủy quyền (có chứng thực của văn phòng công chứng) đi kiện ông L.V.B., hàng xóm của ông Q. về việc xây tường rào lấn sang đất nhà ông Q. Nguồn gốc thửa đất này là của cha mẹ ông Q. để lại cho anh em ông. Tuy nhiên vào năm 2015, anh em ông Q. đã thống nhất phân chia tài sản và thửa đất này đã được tách thửa và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) riêng cho từng người. Do đó, bà V. thắc mắc liệu bà có được ký và nộp đơn khởi kiện thay ông Q.?
Về thắc mắc này, theo luật sư Nguyễn Xuân Thanh (Hội Luật gia tỉnh), bà V. muốn thay mặt ông Q. khởi kiện ông B. thì các bên khởi kiện (tức nguyên đơn) phải đáp ứng các điều kiện sau: phải là người có quyền khởi kiện (Điều 69 và Điều 186, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015); còn trong thời hiệu khởi kiện (Điều 154 và 155 Bộ luật Dân sự năm 2015, Điều 184 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015); vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án (các điều: 26, 28, 30, 32 của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015); sự việc chưa được giải quyết bằng một bản án, quyết định của tòa án hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã có hiệu lực pháp luật (Khoản 1, Điều 192, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015).
Cũng theo luật sư Nguyễn Xuân Thanh (Đoàn Luật sư tỉnh), bà V. không có quyền khởi kiện ông B. vì bà không có liên quan gì tới việc tranh chấp đất đai giữa ông Q. và ông B.; cũng không được pháp luật trao quyền này, cho dù ông Q. có làm giấy tờ ủy quyền hợp pháp cho bà thay mặt ông tham gia vụ kiện với vai trò là người đại diện theo ủy quyền. Ngoài ra, theo điểm a, khoản 2, Điều 189, Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, pháp luật quy định cá nhân phải tự mình ký vào đơn khởi kiện mà không được nhờ người khác ký thay. Do vậy, tuy người khởi kiện có thể nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện nhưng phải tự mình ký vào đơn khởi kiện đó.
Quyền khởi kiện vụ án dân sự
Luật sư Nguyễn Văn Nam (Đoàn Luật sư tỉnh) lưu ý, theo Điều 187, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì các nhóm chủ thể sau mới có quyền khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, lợi ích công cộng và lợi ích của Nhà nước như: cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em. Hội LHPN Việt Nam trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có quyền khởi kiện vụ án về hôn nhân và gia đình. Tổ chức đại diện tập thể lao động có quyền khởi kiện vụ án lao động trong trường hợp cần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể người lao động. Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có quyền đại diện cho người tiêu dùng khởi kiện bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng…
“Cá nhân có đầy đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự thì có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án. Tuy vậy, tại mục tên, địa chỉ nơi cư trú của người khởi kiện trong đơn phải ghi họ tên, địa chỉ nơi cư trú của cá nhân đó; ở phần cuối đơn, cá nhân đó phải ký tên hoặc điểm chỉ” - luật sư Nguyễn Văn Nam hướng dẫn.
