(CTT-Đồng Nai) - Theo thống kê về tình hình tội phạm trên địa bàn thì nổi lên việc các thanh, thiếu niên tham gia vào các loại tội phạm khác nhau như: giết người, cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản, cướp giật tài sản…Điều này cho thấy tình trạng tội phạm đang ngày càng trẻ hóa, manh động và có xu hướng tăng về cấp độ nguy hiểm.
Xét xử đối với người chưa thành niên phạm tội
Xét xử đối với người chưa thành niên phạm tội
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do trẻ còn non nớt trong nhận thức nhưng lại thiếu sự quan tâm, giáo dục từ gia đình; thiếu kỹ năng sống và nhất là chịu sự tác động rất lớn của mạng xã hội khiến cho trẻ dễ có hành động bộc phát, thiếu suy nghĩ…Từ đó, khiến cho thanh, thiếu niên sớm vướng vào vòng lao lý.
Ra tay manh động, liều lĩnh
Tại các phiên tòa xét xử của tòa án nhân dân (TAND) hai cấp ở Đồng Nai, không khó để nhìn thấy các bị cáo đứng trước bục khai trong độ tuổi thanh, thiếu niên. Chỉ vì bồng bột, nông nổi, không ít thanh, thiếu niên phải vướng vòng lao lý khi mang theo hung khí nguy hiểm để giải quyết mâu thuẫn với tính chất manh động, liều lĩnh.
Đơn cử, vào ngày 23-5, TAND tỉnh tuyên phạt các bị cáo cùng ngụ thành phố Biên Hòa về tội giết người gồm: Dương Thanh Sang (20 tuổi, ngụ phường Trảng Dài) tù chung thân; Châu Tuấn Kiệt (20 tuổi, ngụ phường Trung Dũng) 19 năm tù về tội giết người; Trương Khắc Kiệt (21 tuổi, ngụ phường Trảng Dài) 24 năm tù về tội giết người và tội tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng. Cùng về tội giết người, 11 bị cáo khác trong vụ án đang trong độ tuổi từ 18-24 cũng bị tuyên phạt từ 8-12 năm tù/bị cáo.
Nội dung bản án xác định, vào ngày 26-6-2022, khi nghe bị cáo Châu Tuấn Kiệt kể lại việc cãi nhau với một thanh niên khác thì Dương Thanh Sang và 12 thanh niên khác cùng tham gia đi đánh nhau. Khi đi các bị cáo mang theo: súng, dao, kiếm, mã tấu, gậy bóng chày… đến điểm hẹn gặp Phan Lê Thanh Sang (ngụ thành phố Biên Hòa) và đồng bọn cũng mang theo súng tự chế, bom xăng, dao, mã tấu, kiếm… để đánh nhau. Trong lúc hai bên xô xát gần khu vực Trường tiểu học Lê Văn Tám (phường Quang Vinh, thành phố Biên Hòa) thì Dương Thanh Sang đã dùng súng bắn chết Phan Lê Thanh Sang.
Đáng chú ý, cũng có những thiếu niên chỉ mới 15 tuổi đã rủ nhau tham gia thực hiện hành vi cướp tài sản rất manh động và liều lĩnh. Điển hình như vào ngày 20-7, Công an huyện Vĩnh Cửu bắt giữ nhóm 4 đối tượng chỉ mới 15 tuổi tham gia vụ cướp tài sản tại thị trấn Vĩnh An (huyện Vĩnh Cửu). Qua điều tra ban đầu công an xác định, khoảng 22h ngày 17-7, sau khi bàn bạc, lên kế hoạch, các đối tượng lợi dụng địa bàn vắng, chặn đường của anh C.C.S. (ngụ xã Thanh Bình, huyện Trảng Bom) rồi cướp chiếc xe của anh S. và bỏ trốn.
Trước đó, Công an thành phố Biên Hòa bắt 5 đối tượng từ 14-19 tuổi đã thực hiện các vụ cướp tài sản tại địa bàn phường Phước Tân (thành phố Biên Hòa) và khu vực lân cận. Cụ thể, khoảng 3h30 ngày 10-7, anh P.H.N. (ngụ phường Tam Phước, thành phố Biên Hòa) chạy xe máy để đi làm việc. Khi anh N. đang đi trên đường Nguyễn Khắc Hiếu (phường Phước Tân, thành phố Biên Hòa) thì thấy nhóm 5 thanh niên chạy xe bám theo và ném vỏ chai bia vào người anh N. uy hiếp, yêu cầu anh dừng xe. Anh N. vứt xe bỏ chạy thì bị nhóm thiếu niên tấn công. Sau đó, các đối tượng cướp xe máy của anh N. rồi tẩu thoát. Công an phường Phước Tân phối hợp với lực lượng trinh sát của Đội Cảnh sát hình sự Công an thành phố Biên Hòa vào cuộc điều tra truy xét và nhanh chóng bắt giữ các đối tượng.
Xây dựng môi trường sống lành mạnh cho giới trẻ
Thực trạng tội phạm ngày càng trẻ hóa đang trở thành một trong những vấn đề nhức nhối và đáng báo động. Do đó, cần xây dựng môi trường sống lành mạnh cho trẻ. Trong đó, chú trọng yêu thương, quan tâm trẻ từ gia đình, giáo dục trẻ ngay trong nhà trường và tạo sân chơi bổ ích để trẻ có được môi trường tốt giúp phát triển nhân cách.
Trao đổi về nội dung này, ông Đỗ Huy Khánh, Phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, trong năm học 2024-2025, Sở Giáo dục và Đào tạo lưu ý các Phòng Giáo dục và Đào tạo cấp huyện, các cơ sở giáo dục phải có giải pháp hiệu quả để phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm, kịp thời các hành vi bạo lực học đường cũng như các vi phạm pháp luật đối với học sinh. Các trường cần xây dựng và duy trì hoạt động hiệu quả các mô hình về phòng ngừa tội phạm, bạo lực và phòng chống vi phạm pháp luật.
Đặc biệt cần phát huy vai trò của phụ huynh, các tổ chức, đoàn thể, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn để giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, tạo sân chơi bổ ích, hiệu quả thu hút học sinh tham gia. Lưu ý thiết lập các kênh thông tin của cơ sở giáo dục (hộp thư góp ý, đường dây nóng, hệ thống camera giám sát, trang mạng xã hội...) để chủ động tiếp nhận, xử lý kịp thời các thông tin về bạo lực học đường, vi phạm pháp luật của học sinh.
Về vai trò của đoàn thanh niên, anh Nguyễn Minh Kiên, Bí thư Tỉnh đoàn cho biết, thời gian qua, Tỉnh đoàn và các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho thanh thiếu nhi phù hợp theo từng đối tượng. Đặc biệt, Tỉnh đoàn đã xây dựng hệ sinh thái các kênh mạng xã hội (Facebook, Zalo, YouTube, TikTok) từ tỉnh đến cơ sở. Nhờ đó, đã tác động sâu rộng đến nhiều đối tượng, bắt kịp thị hiếu, xu hướng của giới trẻ, trở thành “người bạn đồng hành tin cậy” của thanh niên trong công tác tuyên truyền, cập nhật các thông tin chính thống kịp thời, chính xác.
Bên cạnh đó, Tỉnh đoàn cũng đổi mới nội dung, phương pháp tổ chức các lớp tập huấn, các hoạt động tuyên truyền pháp luật; tổ chức các cuộc thi trực tuyến đa dạng, thú vị, phù hợp để thu hút thanh, thiếu niên tham gia. Đồng thời, gắn các hoạt động tuyên truyền pháp luật với giáo dục đạo đức, lối sống, triển khai các giải pháp cụ thể hóa cuộc vận động “Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Đồng Nai” phù hợp với từng đối tượng.
Qua đó nhằm góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của đoàn viên, thanh niên. Lan tỏa các gương điển hình trong thực hiện pháp luật, lối sống văn minh để cùng chung tay xây dựng xã hội lành mạnh, phát triển.
