Ứng dụng công nghệ nói chung và công nghệ thực tế ảo nói riêng trong việc tái hiện di tích lịch sử hay thực hiện các triển lãm đang là hướng đi đúng đắn, hiệu quả và giúp bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa.
Tại Đồng Nai, thời gian qua nhiều đơn vị đã ứng dụng công nghệ thực tế ảo 360 nhằm mang đến nhiều giá trị thật, giúp di sản văn hóa trường tồn với thời gian.
Di tích Văn miếu Trấn Biên đã được xây dựng thành tour tham quan thực tế ảo (360 virtual tour), hiện đang giới thiệu tại Bảo tàng tỉnh
Di tích Văn miếu Trấn Biên đã được xây dựng thành tour tham quan thực tế ảo (360 virtual tour), hiện đang giới thiệu tại Bảo tàng tỉnh
Đầu năm 2023, Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh Đồng Nai đã ra mắt trưng bày tương tác ảo 3D triển lãm chuyên đề Đảng Cộng sản Việt Nam - Những dấu ấn lịch sử. Đây là trưng bày xây dựng hoàn toàn không dựa trên không gian trưng bày thực, thu hút cộng đồng tham quan trải nghiệm, tương tác. Không chỉ được ngắm những hình ảnh, hiện vật, công chúng còn được tìm hiểu, khám phá dưới nhiều góc nhìn khác nhau để hiểu rõ hơn về mốc son lịch sử, sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, nhất là những câu chuyện, dấu ấn lịch sử của đất và người Đồng Nai.
Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh Đồng Nai Tôn Thị Thanh Tình cho biết, đây là lần đầu tiên trung tâm thực hiện triển lãm thực tế ảo (VR - Virtual Reality). Triển lãm được giới thiệu trên các website, fanpage của trung tâm, thu hút hàng ngàn lượt xem và hàng trăm lượt chia sẻ, bình luận. Trong không gian 3D, các hình ảnh không còn xuất hiện ở trạng thái tĩnh hay hình ảnh đen trắng 2 chiều mà mọi góc độ của hiện vật được hiện lên, rõ từng chi tiết, từng câu chuyện. Các nội dung được đánh số thứ tự, tạo điều kiện thuận lợi cho người xem vừa tham quan, vừa nghe thuyết minh, tìm hiểu kỹ về lịch sử.
“Công nghệ tham quan tương tác 3D trên nền tảng số hóa đã và đang là không gian trưng bày ấn tượng, độc đáo đưa đến nhiều trải nghiệm lịch sử, văn hóa bất ngờ, thú vị. Hiện tại, trung tâm đang xây dựng kế hoạch, lựa chọn chủ đề, bổ sung hình ảnh, tư liệu, hiện vật để tiếp tục thực hiện thêm các triển lãm thực tế ảo, vừa phục vụ công tác tuyên truyền các nhiệm vụ chính trị, vừa đưa những câu chuyện, hình ảnh sinh động đến với các tầng lớp nhân dân, nhất là đồng bào vùng sâu, vùng dân tộc thiểu số” - bà Tình chia sẻ.
Cuối năm 2022, Bảo tàng Đồng Nai đã hoàn thành tour tham quan thực tế ảo (360 virtual tour) tại di tích cấp quốc gia Văn miếu Trấn Biên. Trong đó, Bảo tàng Đồng Nai thực hiện các nội dung như: số hóa 3D trên không, số hóa 3D dưới đất, thực hiện video thuyết minh tại thực địa, điểm tương tác thông tin (hiện vật, hình ảnh, tư liệu), biên tập và thu âm bằng thuyết minh tiếng Việt và tiếng Anh. Dữ liệu được xây dựng, sử dụng trên mọi nền tảng và trình duyệt của thiết bị thông minh (laptop, smartphone, kính VR hay còn gọi là kính thực tế ảo). Hiện tour tham quan thực tế ảo Văn miếu Trấn Biên đang được giới thiệu tại Bảo tàng Đồng Nai.
Trước đó, Bảo tàng Đồng Nai đã số hóa 3D các hiện vật như: Tượng thần Vishnu Bình Hòa, bộ sưu tập Qua đồng Long Giao, bộ sưu tập Đàn đá Bình Đa. Đây đều là những hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia. Các hiện vật được số hóa 3D này đang được trưng bày, giới thiệu và phục vụ nhu cầu tham quan, tìm hiểu văn hóa lịch sử của người dân và du khách trong và ngoài tỉnh. Ngoài ra, Bảo tàng Đồng Nai còn giới thiệu không gian tham quan bảo tàng (tiền sảnh, tầng 1 và tầng 2) bằng hình ảnh 3D trên website của đơn vị.
Các hình ảnh tượng đài, bia, di tích cách mạng ở Đồng Nai được Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh Đồng Nai ứng dụng công nghệ 3D, số hóa và giới thiệu đến công chúng
Các hình ảnh tượng đài, bia, di tích cách mạng ở Đồng Nai được Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh Đồng Nai ứng dụng công nghệ 3D, số hóa và giới thiệu đến công chúng
Anh Lê Xuân Tiên, người dân P.Tân Phong (TP.Biên Hòa) chia sẻ: “Thật thú vị khi trải nghiệm và xem các hiện vật, hình ảnh, câu chuyện về lịch sử, văn hóa bằng công nghệ thực tế ảo tại Bảo tàng tỉnh. Hình ảnh sắc nét, ấn tượng, mỗi một hiện vật, hình ảnh được tóm lược ngắn gọn, diễn giải một cách sinh động kết hợp giọng đọc truyền cảm. Tôi rất thích cách giới thiệu các di sản nói chung và tác phẩm nghệ thuật nói riêng như thế này. Vừa là giải trí, vừa có cơ hội học hỏi, tìm hiểu thêm nhiều điều bổ ích”.
Giám đốc Bảo tàng Đồng Nai Nguyễn Việt Sơn cho biết, với các hiện vật số hóa 3D, tour tham quan thực tế ảo Văn miếu Trấn Biên…, bảo tàng sẽ liên kết để đưa lên website của các công ty lữ hành du lịch. Qua đó, giáo dục cho thế hệ trẻ trên địa bàn tỉnh hiểu hơn về văn hóa, lịch sử, di sản của Biên Hòa - Đồng Nai; kết nối và lan tỏa những hình ảnh đẹp này đến với công chúng trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu và nhà quản lý văn hóa, ứng dụng công nghệ thực tế ảo để làm “sống” lại các giá trị văn hóa, lịch sử, di sản còn gặp nhiều thách thức. Trong đó có thách thức về xây dựng nội dung, cơ sở dữ liệu phục vụ cho số hóa; cải tạo, xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại để đáp ứng yêu cầu lưu trữ, quản lý, tích hợp các nội dung nền tảng số. Và còn cả khó khăn về vấn đề kinh phí thực hiện. Điều đó đòi hỏi các đơn vị phải nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh công tác bồi dưỡng, đào tạo công nghệ thông tin, kỹ năng về chuyển đổi số, cần đầu tư nguồn kinh phí, đảm bảo để xây dựng, vận hành dữ liệu số thường xuyên.
