(CTT-Đồng Nai) - Hiện nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đang tập trung thu hoạch vụ lúa thu đông. Giá lúa khô bán cho thương lái được 9,5-10 ngàn đồng/kg, một số loại lúa đặc sản có mức từ 12-14 ngàn đồng/kg, đây là mức giá mua cao chưa từng có từ trước đến nay. Với giá bán này, nông dân trồng lúa đạt lợi nhuận tốt.
Nguồn rơm sau thu hoạch lúa tại H.Vĩnh Cửu được cuộn lại để tái sử dụng trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Song Lê
Nguồn rơm sau thu hoạch lúa tại H.Vĩnh Cửu được cuộn lại để tái sử dụng trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Song Lê
Năm 2023, nông dân trồng lúa trên địa bàn tỉnh đạt lợi nhuận tốt do thị trường xuất khẩu gạo tăng cao cả về sản lượng và giá trị. Đây là thuận lợi để nông dân trồng lúa tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa theo hướng công nghệ hiện đại vào sản xuất, nhân rộng diện tích lúa chất lượng cao theo mô hình kinh tế tuần hoàn để không ngừng nâng giá trị cho gạo Việt.
Xuất khẩu đạt kỷ lục
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, lũy kế 11 tháng năm 2023, xuất khẩu gạo Việt Nam ước đạt gần 7,8 triệu tấn về sản lượng và hơn 4,4 tỷ USD về giá trị, tăng tương ứng 16,2% và 36,3% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là mức tăng kỷ lục so với cùng kỳ nhiều năm trở lại đây. Gạo Việt Nam cũng đang có mức giá cao nhất so với nhóm quốc gia xuất khẩu gạo lớn trên thế giới như Thái Lan, Pakistan…
Theo đó, những vụ thu hoạch vừa qua, nông dân trồng lúa đạt lợi nhuận tốt vì lúa bán ra liên tục đạt mức cao so với nhiều năm trở lại đây. Ông Nguyễn Hữu Hắn, nông dân tại xã Sông Ray, H.Cẩm Mỹ cho biết, hiện giá lúa khô bán tại ruộng là 9,5 ngàn đồng/kg, tăng khoảng 3 ngàn đồng/kg so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức giá cao hơn nhiều so với mặt bằng chung trong nhiều năm trở lại dây. Những vụ thu hoạch lúa từ đầu năm đến nay đều bán được giá cao hơn cùng kỳ mọi năm, vào vụ thu hoạch, thương lái đua nhau thu mua lúa của nông dân nhờ xuất khẩu gạo tăng cao cả về sản lượng và giá trị.
Dự báo, giá gạo trên thị trường xuất khẩu có khả năng tiếp tục tăng trong thời gian tới trong bối cảnh nhu cầu gạo trên toàn cầu có xu hướng tăng qua các năm, trong khi nguồn cung từ các quốc gia trồng lúa lại giảm do ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu; nhất là thời gian qua Ấn Độ áp đặt lệnh cấm xuất khẩu gạo và nhu cầu nhập khẩu gạo của nhiều nước tăng cao.
Ngành hàng lúa gạo đạt được những thành tựu nổi bật trên có sự đóng góp rất lớn của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Cụ thể, về giống lúa, các nhà chọn tạo giống Việt Nam đã làm chủ công nghệ và chọn tạo được bộ giống lúa rất đa dạng, phù hợp cho từng vùng, từng mục tiêu cụ thể như bộ giống lúa chất lượng cao phục vụ xuất khẩu, giống lúa chịu phèn, mặn thích ứng với biến đổi khí hậu, giống lúa năng suất cao phục vụ chế biến... Về quy trình thâm canh, các kỹ thuật tiên tiến, qui trình canh tác lúa tổng hợp đã được phát triển khá đồng bộ và ngày càng hoàn thiện. Việt Nam cũng đã nghiên cứu và làm chủ được các công nghệ thu hoạch, áp dụng cơ giới hóa đồng bộ trong tất cả các khâu, để giảm tổn thất trong thu hoạch và sau thu hoạch.
Nông dân H.Cẩm Mỹ thu hoạch lúa vụ thu đông năm 2023. Ảnh: Song Lê
Nông dân H.Cẩm Mỹ thu hoạch lúa vụ thu đông năm 2023. Ảnh: Song Lê
Hạt gạo Việt Nam đã tiến bước rất nhanh trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, phát triển cây lúa hiện nay đứng trước nhiều khó khăn như: không chỉ phải đảm bảo chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm mà phải thích ứng với những yêu cầu về giảm phát thải, nông nghiệp tuần hoàn… Để phát triển ngành hàng lúa gạo đạt giá trị gia tăng cao, bền vững, phát thải thấp thì việc tiếp tục đầu tư nghiên cứu phát triển và ứng dụng các công nghệ mới, công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường trong tất cả các khâu của chuỗi giá trị sản xuất lúa gạo là giải pháp tất yếu và quan trọng.
Theo báo cáo của Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Nai, lúa là một trong những cây trồng thuộc tốp đầu về ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất. Cụ thể, hiện 100% diện tích đất trồng lúa đã được sử dụng các loại máy móc, thiết bị từ khâu làm đất đến thu hoạch. Trong đó, các mô hình ứng dụng công nghệ cao vào các khâu sản xuất đang dần được nhân rộng. Tiêu biểu là nông dân trồng lúa trên địa bàn tỉnh đã ứng dụng thiết bị máy bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật.
Ông Lê Thanh Tuấn, nông dân đầu tư làm dịch vụ cơ giới trong thu hoạch lúa ở xã Tân Bình (H.Vĩnh Cửu) chia sẻ, trước đây, sau thu hoạch nông dân thường đốt rơm ngay trên đồng vừa lãng phí vừa gây ô nhiễm môi trường. Nhiều năm trở lại đây, nguồn rơm này được tận dụng tái sử dụng lại trong các hoạt động sản xuất nông nghiệp như trồng nấm rơm, sử dụng rơm phủ gốc cây để hạn chế cỏ vừa làm phân hữu cơ… Theo ông Tuấn: “Tôi đầu tư máy cuộn rơm vừa làm dịch vụ gia công cuộn rơm cho nông dân, vừa thu mua nguồn rơm này về trữ trong kho bán quanh năm. Nhu cầu của thị trường về sản phẩm rơm cuộn ngày càng cao”.
Tại Hội thảo quốc tế Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo về lúa gạo vừa diễn ra tại tỉnh Hậu Giang, ông Nguyễn Duy Thuận, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Lộc Trời (tỉnh An Giang) nhận xét, việc mở rộng diện tích lúa chất lượng cao, giảm phát thải không những để tăng cường xuất khẩu, nâng cao thu nhập và đảm bảo sức khỏe cho người dân mà còn rất phù hợp với mô hình kinh tế tuần hoàn. Trong đó, các phụ phẩm từ sản xuất lúa chất lượng cao như rơm rạ, vỏ trấu có chất lượng tốt hơn so với mặt hàng thông thường. Chẳng hạn, rơm rạ từ lúa chất lượng cao sẽ còn tồn dư dinh dưỡng, rất thích hợp cho việc trồng nấm rơm. Vỏ trấu qua công nghệ xử lý hoàn toàn có thể thay thế cho gas tự nhiên. Nếu là phụ phẩm của lúa chất lượng cao, vỏ trấu qua chế biến thậm chí xuất khẩu được.
