Tận dụng lợi thế của rừng

​Đây là chia sẻ của Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hà, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn thiên nhiên và phát triển Việt Nam. Hơn 20 năm hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu, xây dựng chính sách, ông Hà chia sẻ với bạn đọc về hướng khai thác giá trị kinh tế rừng của Đồng Nai.

Ông Hà chia sẻ: Tôi sinh ra trong gia đình có cha làm kiểm lâm, mẹ là giảng viên lâm nghiệp. Từ nhỏ, bên mâm cơm gia đình tôi đã được nghe nhiều câu chuyện về động vật, cỏ cây, được theo cha đi rừng khi nghỉ hè. Nghe nhiều thành quen, đi nhiều dần thích rồi yêu. Tôi theo học ngành lâm nghiệp cũng vì lí do đó. May thay, ra trường đi làm hơn 20 năm tôi vẫn rất hứng khởi. Tôi đi hết các khu rừng từ Bắc vô Nam. Có khi đi tập huấn, đi hỗ trợ các đơn vị chủ rừng thực hiện các chuyên đề, dự án, có khi chẳng có việc gì tôi cũng vào rừng. Không đi thấy cuồng chân lắm.

Ông Hà cho rằng, ông may mắn hơn nhiều bạn nhỏ ở thành phố vì được đi rừng, đi trải nghiệm cuộc sống trong rừng sớm và thường xuyên. Từ nhỏ, ông đã được dạy cách yêu thương động vật từ người thân. Chẳng hạn khi vào rừng gặp rắn, mọi người bảo tôi đừng la hét, đừng chạy, đừng làm tổn hại đến con vật thì nó sẽ không cắn mình. Khi gặp con chuột không ai nói với tôi “ôi kinh quá, sợ quá”, mà chỉ cho tôi con chuột nó cũng dễ thương, đáng yêu như những con vật khác.

Sau này, có điều kiện đi rừng nhiều hơn, mỗi chuyến đi là một cảm nhận mới mẻ về thiên nhiên, công việc và cuộc sống của những người làm công tác giữ rừng. Điều này giúp ông có cái nhìn thực tế, khách quan khi tham gia đóng góp ý kiến xây dựng các luật như: Bảo vệ phát triển rừng, Đa dạng sinh học, Lâm nghiệp, Thủy sản; chính sách về dịch vụ môi trường, chính sách đồng quản lý và chia sẻ lợi ích về đa dạng sinh học.

Đi nhiều, trải nghiệm nhiều nên ông Hà nhận ra không có ngành nghề nào khó, cũng không có ngành nghề nào dễ, vấn đề là do cách tiếp cận của mỗi người. Tuy nhiên, mặt bằng chung mà nói cán bộ, công nhân ngành lâm nghiệp có định mức thu nhập thấp hơn so với các ngành nghề khác. Điều kiện làm việc, tiếp cận thông tin của họ khó khăn hơn.

 Đồng Nai là tỉnh có diện tích rừng lớn. Hơn 20 năm trước tỉnh đã tiên phong đóng cửa rừng tự nhiên nên diện tích, đa dạng sinh học không ngừng gia tăng. Ngoài việc đóng cửa rừng, tỉnh đã quan tâm, đầu tư khá nhiều cho công tác bảo vệ rừng và đa dạng sinh học. Tuy nhiên, công tác đầu tư bảo tồn lâu nay vẫn tập trung nhiều cho 2 khu là Vườn quốc gia Cát Tiên và Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hoá Đồng Nai. Nếu các khu vực có đa dạng sinh học khác như rừng phòng hộ, rừng do các công ty lâm nghiệp quản lý cũng được đầu tư hài hòa thì giá trị về tự nhiên, đa dạng sinh học còn lớn hơn nữa.

 Theo ông Hà, Đồng Nai đã làm rất tốt công tác bảo vệ rừng và đa dạng sinh học, giờ là lúc phát huy các giá trị đó. “Tôi cho rằng tỉnh nên xây dựng chính sách khuyến khích về thời gian cho thuê, giá thuê đối với nhà đầu tư và hỗ trợ hạ tầng kỹ thuật phục vụ phát triển du lịch”. Doanh nghiệp đầu tư vào dịch vụ môi trường rừng phải tuân thủ các quy định tỉnh đưa ra, chịu sự giám sát của chính quyền và chủ rừng.

Hiện nay, rất nhiều quốc gia đã bán tín chỉ carbon để tái đầu tư cho hoạt động bảo vệ và phát triển rừng. Các nhà máy có chỉ số phát thải cao hơn mức quy định sẽ bị phạt tiền, nhưng nếu họ mua tín chỉ carbon để bù đắp phần chênh lệch sẽ không bị phạt nữa. Đây là nội dung mới được đưa vào Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Đồng Nai có diện tích rừng lớn, sinh khối nhiều, việc tạo ra tín chỉ carbon bán sẽ đem lại sinh kế cho người dân, giúp tỉnh có nguồn thu tái đầu tư cho bảo vệ và phát triển rừng giúp cân bằng lượng khí thải từ hoạt động công nghiệp và đô thị hóa.