(CTT-Đồng Nai) Giám đốc BHXH tỉnh Phạm Minh Thành cho biết, thời gian gần đây, số người làm thủ tục hưởng BHXH 1 lần trên địa bàn tỉnh tiếp tục tăng.
Người lao động làm thủ tục hưởng BHXH 1 lần tại BHXH tỉnh
Người lao động làm thủ tục hưởng BHXH 1 lần tại BHXH tỉnh
Trong 17 ngày đầu của tháng 5 đã có hơn 3,8 ngàn người làm thủ tục hưởng BHXH 1 lần với tổng số tiền hơn 301,5 tỷ đồng. Dự báo tổng số người làm thủ tục hưởng BHXH 1 lần trong cả tháng 5-2023 là 7 ngàn người.
Như vậy, từ đầu năm 2023 đến nay, trên địa bàn tỉnh đã giải quyết hưởng BHXH 1 lần cho hơn 25,8 ngàn người với số tiền hơn 1,8 ngàn tỷ đồng, tăng 12% về số người và 37% về số tiền so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo lãnh đạo BHXH tỉnh, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là người lao động (NLĐ) mất việc làm, đời sống khó khăn, buộc phải rút tiền BHXH để trang trải cuộc sống trước mắt.
Việc rút BHXH 1 lần chỉ giải quyết được một số vấn đề trước mắt, còn về lâu dài, nhất là khi về già, nếu không có lương hưu, NLĐ sẽ không có nguồn tài chính chủ động để chăm lo cho bản thân, phải phụ thuộc vào con cái và xã hội.
Ngoài ra, việc không được hưởng lương hưu đồng nghĩa với việc NLĐ mất đi cơ hội được cấp thẻ BHYT miễn phí cùng với các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT khi tuổi già; thân nhân NLĐ không được hưởng chế độ tử tuất khi NLĐ không may qua đời.
Đặc biệt, theo quy định hiện hành, tổng mức đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất là 22% tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của NLĐ. Trong đó, NLĐ đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%. Tổng mức đóng vào quỹ BHXH hàng năm bằng 2,64 tháng lương. Nếu NLĐ hưởng BHXH 1 lần thì mức hưởng mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng lương cho những năm đóng sau năm 2014. Như vậy, nếu lãnh BHXH 1 lần, NLĐ sẽ mất đi khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014.
Người lao động nên bảo lưu thời gian tham gia BHXH
Theo Giám đốc BHXH tỉnh Phạm Minh Thành, mặc dù có những khó khăn nhưng NLĐ nên cố gắng bảo lưu thời gian đóng BHXH, để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện. Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí, với các mức hỗ trợ 10%, 25%, 30% tính trên chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn.
Ngoài ra, trong giai đoạn bảo lưu thời gian đóng BHXH, nếu không may NLĐ qua đời, gia đình được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở, thân nhân tùy theo điều kiện được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng (tối đa 4 người) đến khi trưởng thành (nếu là con) hoặc hưởng đến khi qua đời (nếu là vợ, chồng hoặc cha, mẹ đã hết tuổi lao động và không có thu nhập hoặc có thu nhập nhưng thấp hơn mức lương cơ sở). Trường hợp nhận trợ cấp tuất một lần thì mức trợ cấp được tính như BHXH một lần.
Nhằm khuyến khích NLĐ ở lại hệ thống BHXH để được thụ hưởng tối đa các quyền lợi dài hạn khi NLĐ đến tuổi nghỉ hưu, tránh những thiệt hại bất lợi khi NLĐ hưởng BHXH 1 lần, tại dự thảo Luật BHXH sửa đổi lần này đã bổ sung nhiều quy định nhằm mở rộng, gia tăng lợi ích cho NLĐ để mọi NLĐ có thêm cơ hội để được hưởng lương hưu.
Trong thực tế đã có rất nhiều trường hợp khi đã nhận BHXH 1 lần muốn nộp lại tiền để phục hồi số năm đã tham gia BHXH cho đủ điều kiện hưởng lương hưu, nhưng pháp luật về BHXH chưa quy định về trường hợp này. Vì vậy, NLĐ nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định hưởng BHXH một lần. Cách hữu hiệu nhất để có tuổi già an yên, không phụ thuộc vào con cháu là có nguồn tài chính ổn định qua lương hưu hàng tháng khi về già và được cấp thẻ BHYT để chăm sóc sức khỏe trong suốt thời gian hưởng lương hưu.
Trong thời điểm này, nếu không may bị thất nghiệp, NLĐ nên đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp học nghề để vượt qua khó khăn với các quyền lợi hưởng như: được hưởng trợ cấp thất nghiệp bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp, tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở hoặc 5 lần mức lương tối thiểu vùng.
Ngoài ra, NLĐ còn được hưởng chế độ BHYT theo quy định để khám, chữa bệnh BHYT khi không may ốm đau; được hỗ trợ học nghề (tối đa 1 triệu đồng/người/tháng); được hỗ trợ, tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; được đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Qua đợt khó khăn, NLĐ có cơ hội trở lại thị trường lao động, tiếp tục được đóng BHXH để cộng nối thời gian tính hưởng lương hưu sau này. Nếu vẫn chưa thể đóng tiếp BHXH, NLĐ có quyền bảo lưu và sau đó đóng tiếp (bằng cách tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện) để đủ điều kiện nhận lương hưu.
