Rộn ràng mùa nấm mối

Những ngày qua, nhiều người dân tại các địa phương: Cẩm Mỹ, Thống Nhất, Long Khánh, Định Quán đã rủ nhau đi “săn” nấm mối. Họ xem đây là “lộc trời” ban tặng con người.


Đi tìm “lộc trời”

Dù tuổi đời mới có 28 nhưng anh Nguyễn Văn Hà (ấp Suối Râm, Xã Xuân Quế, H. Cẩm Mỹ) đã có thâm niên hơn 15 năm trong nghề săn tìm nấm mối. Anh kể: “Hồi nhỏ mình thường theo ba mẹ vào rẫy nhà hay các lô cao su trong vùng để tìm hái nấm, sau này lớn lên thì một mình tự đi hoặc rủ thêm bạn bè đi cùng để hỗ trợ lẫn nhau. Đi riết rồi ghiền nên mỗi năm cứ đến mùa nấm mối thì dù công việc làm vườn có bận rộn đến mấy mình vẫn phải gác lại để đi săn lộc của trời ban tặng”.

Theo anh Hà, thời tiết năm nay mưa sớm nên nấm mối cũng mọc sớm hơn so với mọi năm. Nấm mọc đợt 1 đã diễn ra cách đây khoảng 1 tuần và may mắn đã đến với anh khi kiếm được từ 4-5 kg nấm/ngày. Còn hôm nay, anh Hà đang theo dõi diễn biến thời tiết để chuẩn bị để đi hái nấm mối đợt 2. “Không phải ngày nào cũng có nấm mối, chỉ khi mưa to ập xuống làm cho không khí trở nên oi nồng, mặt đất hầm hập nóng thì lúc đó nấm mới mọc rộ”- anh Hà chia sẻ.

Sau khi chuẩn bị xong đồ nghề (gồm: chiếc đèn pin, túi ny-lông, chai nước uống), nhóm anh Hà chạy xe máy đi qua những con đường mòn nhỏ, gập ghềnh để đi đến khu vực tìm nấm mối. Nhóm đã vượt chặng đường dài khoảng 30 km để đến được khu vực săn nấm mối là những lô cao su rộng ngút ngàn ở xã Sông Nhạn, H.Cẩm Mỹ. Đồng hồ lúc này đã điểm 3 giờ chiều. Sau khi chọn nơi dựng xe máy an toàn, các anh chia nhau ra băng lô tìm nấm. Đi sâu vào trong lô, muỗi xuất hiện mỗi lúc một nhiều và lao vào đốt ngứa, sưng tấy mình mẩy. Trời lại mưa râm râm khiến việc kiếm nấm càng thêm vất vả.

Sau nhiều giờ lội bộ sâu hút trong các lô cao su, nhóm anh Hà vẫn chưa gặp được cây nấm mối nào. Qua quan sát cho thấy, vùng này có nhiều ụ mối nhưng không thấy nấm mọc. Theo kinh nghiệm của các anh, vùng này phải chờ một vài ngày tới khi thời tiết thuận lợi thì nấm mới mọc, lúc đó các anh sẽ quay lại để hái. Anh Hà cho hay, mỗi năm, nấm mối chỉ xuất hiện 2 đợt chính vào khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 7 dương lịch. Đặc biệt, nấm mối thường mọc nhiều vào dịp mùng 5 tháng 5 âm lịch, nên người dân thường canh vào những ngày này để đi săn tìm nấm.

Địa bàn hoạt động chính của nhóm anh Hà là vùng đất đen (ấp Suối Râm) và vùng đất đỏ (khu đồi đá), thuộc địa bàn xã Xuân Quế, H. Cẩm Mỹ. Bởi đường đi đến hai khu vực này rất khó khăn, hiểm trở, nên ít “thợ săn” tìm tới. Ngoài ra, các anh còn mở rộng địa bàn hoạt động sang xã Sông Nhạn (H.cẩm Mỹ) và 2 huyện: Thống Nhất, Định Quán với hy vọng sẽ kiếm được nhiều nấm hơn.


Cực mà vui

Anh Lê Văn Thuận - thành viên đi chung nhóm, chia sẻ, việc đi “săn” nấm mối khá công phu và không dễ dàng chút nào. Các anh phải lội bộ hàng giờ đồng hồ vào sâu trong các lô cao su hay các vườn cây ăn trái để tìm kiếm, rất vất vả, nhưng không phải ai đi cũng tìm được ổ nấm để hái mang về. Có người may mắn chỉ đi trong vài giờ là hái được nhiều ký, nhưng cũng có người đi cả ngày mà không tìm được cây nấm nào.

Hơn nữa, nghề săn nấm mối cũng hay gặp những nguy hiểm trên đường đi, như: rắn, rết, bò cạp... Nếu chúng ta mải mê tìm nấm và không để ý rồi giẫm phải thì sẽ bị chúng tấn công. Ngoài ra, trong rẫy rậm rạp thường có những hầm hố sâu che khuất hay bụi gai nhọn, người đi hái nấm vào ban đêm mà không quan sát kỹ thì dễ bị sụp hầm hay giẫm phải gai nhọn cũng rất nguy hiểm. “Nghề săn nấm mối rất cực khổ, có khi nguy hiểm nhưng cũng nhiều niềm vui, đặc biệt là khi phát hiện được ổ nấm thì mọi sự mệt nhọc đều tan biến” - anh Thuận bộc bạch.

Nhóm anh Hà vẫn tiếp tục cuộc hành trình tìm nấm với hy vọng may mắn sẽ đến. Sự nỗ lực đã được đền đáp, sau nhiều giờ lùng sục dưới thảm lá mục, thậm chí chui vào các bụi rậm tìm kiếm, cuối cùng anh Hà đã phát hiện được đám nấm mối mới vừa nhô lên mặt đất. Cả nhóm reo lên vui mừng với thành quả vừa kiếm được.

Anh Hà cẩn thận dùng một nhánh cây có đầu nhọn để cạy nhổ từng cây nấm mối lên khỏi mặt đất. Anh giải thích, theo kinh nghiệm của người đi trước truyền đạt lại thì phải dùng cây hay thanh gỗ cậy nấm để năm sau có nấm hái tiếp. Còn dùng dao hay thanh kim loại sẽ khiến cho mối bỏ đi, năm sau nấm sẽ không mọc nữa. Vì vậy, thế hệ trẻ sau này cứ vậy áp dụng theo.

Sau một buổi chiều nỗ lực tìm kiếm, nhóm anh Hà chỉ “thu hoạch” được khoảng 1 kg nấm mối. Ngoài trời lúc này đã nhá nhem tối, nên các anh quyết định ghé nhà bạn nghỉ ngơi, chờ tới khuya sẽ săn tìm nấm mối tới sáng, với hy vọng may mắn sẽ đến nhiều hơn. Còn chúng tôi đành phải chào tạm biệt các anh ra về.

Trên đường về, chúng tôi tranh thủ ghé thăm anh Nguyễn Thanh Nông (xã Hưng Lộc, H.Thống Nhất), người cũng có thâm niên hơn 20 năm săn nấm mối. Khi nhắc đến chuyện nấm mối, anh Nông cho biết, anh và một số hộ dân lân cận đang chuẩn bị đồ nghề để tối nay thức trắng đêm đi săn tìm nấm cũng với hy vọng sẽ nhận được “lộc trời”.

Anh Nông chia sẻ, nấm mối có ở nhiều vùng trên cả nước, nhưng nấm mối mọc ở vùng đất đỏ bazan của Đồng Nai vẫn là ngon nhất. Nấm mối là quà tặng từ thiên nhiên và đã trở thành món đặc sản quý hiếm được nhiều người ưa thích. Chính vì vậy, mỗi năm cứ đến mùa là người dân lại rộn ràng rủ nhau đi tìm hái rất đông. Nhiều người đi hái nấm về để cải thiện bữa ăn cho gia đình hoặc làm quà biếu cho người thân, bạn bè. Cũng có người xem đây là một cái nghề để kiếm thêm thu nhập. Nấm mối đầu mùa có giá từ 800 - 900 ngàn đồng/kg, nấm cuối mùa có giá từ 600 - 700 ngàn đồng/kg.

Cũng theo anh Nông, trước đây, nấm mối xuất hiện tại vùng đất Thống Nhất rất nhiều, đặc biệt nấm thường mọc vào khoảng mùng 5 tháng 5 âm lịch, nên người dân thường canh vào dịp này để đi hái nấm, người nhiều cả chục ký, người ít cũng được một vài ký, chứ không có chuyện đi về tay trắng. Những năm gần đây, nấm mối mỗi ngày một ít dần do nhiều nguyên nhân, như: thời tiết thay đổi thất thường gây bất lợi cho nấm mối mọc; ngày càng đông người tham gia hái nấm; sử dụng phân, thuốc hóa học ngày càng nhiều nên mối đã dần dần bỏ đi; tình trang đào hang bắt mối chúa... Do vậy, chuyện săn tìm nấm mối ngày càng rất khó khăn.

Trời mỗi lúc một khuya, trong khi nhiều người đang chìm vào giấc ngủ ngon, thì những người “mê nấm mối” vẫn thức trắng đêm dầm mình tìm kiếm “lộc trời” trong tận các lô cao su, vườn cây heo hút.