Nên hay không nên lãnh bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần là câu hỏi không còn mới, tuy nhiên đến nay, nhiều người lao động vẫn còn phân vân khi đứng trước lựa chọn này. Đặc biệt, thời gian gần đây số người lãnh BHXH một lần trên địa bàn tỉnh đang có chiều hướng gia tăng, gây bất lợi cho chính sách BHXH, ảnh hưởng đến an sinh xã hội lâu dài…
Theo cơ quan BHXH tỉnh, tính đến hết tháng 8-2018, có trên 33.878 người lãnh BHXH một lần, tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2017; điều này đồng nghĩa với việc có thể sẽ có hàng chục ngàn người sẽ không còn cơ hội được hưởng chế độ hưu trí.
Hưởng lợi khi tham gia BHXH tự nguyện
Bà Trịnh Hoàng Yến, 55 tuổi, ngụ phường Trung Dũng, TP.Biên Hòa là nhân viên tạp vụ tại Sở Xây dựng, có 14 năm đóng BHXH. Vừa qua, do hết tuổi lao động nên bà được nghỉ hưu theo chế độ. Theo quy định, bà còn thiếu 6 năm đóng BHXH bắt buộc mới đủ thời gian 20 năm tham gia bảo hiểm để được hưởng chế độ hưu trí. Do chưa nhận thức đầy đủ về những lợi, hại của việc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện cũng như lãnh BHXH một lần nên bà Yến đã tính toán đến việc đi làm thủ tục lãnh BHXH một lần. Tuy nhiên, khi được nhân viên BHXH tư vấn kỹ lưỡng, bà Yến nhận thấy việc tham gia đóng BHXH tự nguyện để được hưởng chế độ hưu trí sẽ mang lại quyền lợi cho người lao động hơn so với lãnh BHXH một lần. Do đó bà quyết định không lãnh BHXH một lần.
Theo quy định, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn. Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng. Với trường hợp của bà Yến, BHXH tỉnh đã tư vấn mức đóng BHXH tự nguyện là 550.000 đồng/tháng và lựa chọn phương thức đóng BHXH tự nguyện một lần cho thời gian còn thiếu với tổng số tiền hơn 51 triệu đồng. Và bắt đầu từ 1-10-2018, bà Yến đã chính thức được hưởng chế độ hưu trí, với mức hưởng gần 1,4 triệu đồng/tháng. Quá trình từ lúc tư vấn đến lúc hoàn thành thủ tục để bà được hưởng chế độ chỉ diễn ra trong vòng 1 tuần. Cầm trên tay Quyết định về việc hưởng chế độ hưu trí hằng tháng, bà Yến xúc động bày tỏ: “Tôi cảm thấy rất phấn khởi, vì mình vừa đưa ra được quyết định đúng đắn, có ảnh hưởng đến sự ổn định, an vui trong quãng đời còn lại của mình”.
Chia sẻ về trường hợp của bà Yến, ông Nguyễn Văn Chuông, Phó chánh Văn phòng BHXH tỉnh cho biết, nếu lãnh BHXH một lần thì số tiền bà Yến được lãnh sau 14 năm công tác chỉ 45 triệu đồng. Với số tiền này, nếu bà chi tiêu với mức tối thiểu là trên 1 triệu đồng/tháng thì sau khoảng hơn 3 năm là hết số tiền này. Tuy nhiên nếu bà Yến tiếp tục tham gia thêm 6 năm còn thiếu của thời gian đóng bảo hiểm thì bà sẽ được hưởng chế độ hưu trí với những lợi ích bền vững và lâu dài. Cụ thể, sau khi hoàn tất các thủ tục cần thiết, bà Yến bắt đầu được hưởng chế độ hưởng hưu trí từ ngày 1-10-2018, với mức hưởng gần 1,4 triệu đồng/tháng. Điều này có nghĩa, chỉ cần 3 năm 2 tháng sau đó, bà sẽ “lấy lại” được số tiền 45 triệu đồng và tiếp tục hưởng chế độ hưu trí hàng tháng cho đến hết đời. Bên cạnh đó, bà còn được tặng thẻ bảo hiểm y tế miễn phí đến suốt đời với mức hỗ trợ chi phí khám, chữa bệnh lên tới 95%. Đây thực sự là một chế độ đặc biệt ý nghĩa, bởi những người hưởng chế độ hưu trí là người cao tuổi; họ thường xuyên mắc các vấn đề về sức khỏe, phải khám chữa bệnh thường xuyên, nếu không có sự hỗ trợ của bảo hiểm y tế sẽ mất chi phí rất lớn. Trong khí đó, nếu lãnh BHXH một lần, sẽ không được cấp bảo hiểm y tế miễn phí, người lao động phải tự bỏ tiền ra để mua thẻ bảo hiểm y tế tự nguyện, với mức đóng hiện nay là khoảng hơn 700.000 đồng/năm.
Theo các chuyên gia, người lao động cần hết sức thận trọng khi cân nhắc để hưởng BHXH một lần. Bởi không lý gì khi còn trẻ, còn khả năng lao động để tạo thu nhập lại phải sử dụng đến “của để dành” để khi về già không còn khả năng lao động lại “trắng tay”. Điều này cũng ảnh hưởng đến an sinh xã hội khi người cao tuổi không có thu nhập sẽ trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Theo cơ quan BHXH tỉnh, thời gian qua, nhờ được tư vấn, hướng dẫn kịp thời nên nhiều trường hợp người lao động đã có quyết định đúng đắn.
Thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp
Thời gian qua, BHXH tỉnh đã tích cực phối hợp với các sở, ngành địa phương, các cơ quan báo chí đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng các chính sách, pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế… đến người lao động. Trong đó tập trung nhiều hơn vào những điểm mới sẽ có hiệu lực từ 1-1-2018 của Luật BHXH năm 2014 với các hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với đặc thù với từng nhóm đối tượng lao động. Cụ thể như cùng với LĐLĐ tỉnh tổ chức các buổi tuyên truyền, phát tờ rơi cho công nhân lao động ở các khu nhà trọ, thông qua các hội nghị báo cáo viên… Mới đây, BHXH tỉnh cũng đã ký kết quy chế phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh nhằm triển khai tuyên truyền sâu rộng xuống các cấp hội, hội viên phụ nữ trên toàn tỉnh…
Nhằm đảm bảo mục tiêu an sinh xã hội bền vững của Đảng và Nhà nước, Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách BHXH của Ban chấp hành Trung ương Đảng đã đề ra nhiều giải pháp tổng thể, căn cơ để giải quyết vấn đề này. Có thể kể đến như: sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, có số năm tham gia BHXH thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH. Có quy định phù hợp để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí, giảm quyền lợi nếu hưởng BHXH một lần. Sửa đổi các quy định để khuyến khích người lao động tham gia BHXH thời gian dài hơn, từng bước tăng tuổi nghỉ hưu bình quân, tăng tỷ lệ giảm trừ tiền lương hưu đối với người lao động muốn nhận chế độ hưu trí sớm…
Mong rằng, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị trong việc thực hiện đồng bộ các nội dung cải cách chính sách BHXH sẽ góp phần mở rộng diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân, đảm bảo an sinh xã hội bền vững.
Gia tăng hưởng BHXH một lần
Tuy đã được các cơ quan chức năng cảnh báo về những bất cập khi lãnh BHXH một lần nhưng trên thực tế, số người lãnh BHXH một lần vẫn đang có xu hướng tăng lên. Trong tháng 8-2018, số người hưởng BHXH một lần trên địa bàn tỉnh là 4.346 người, tăng 0,8% so với tháng trước. Lũy kế từ đầu năm đến nay đã có 33.878 người lãnh BHXH một lần, tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2017. Thực trạng này đang đặt ra những thách thức, bất lợi đối với chính sách BHXH cũng như an sinh xã hội về lâu dài.
Hồ Thảo
Tác giả: Hồ Thị Thảo
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Hôm nay
Tổng lượt truy cập
