Vào đại học (ĐH), nhất là vào được những trường ĐH danh giá là ước mơ của nhiều bạn trẻ và nhiều bậc cha mẹ, với hy vọng tấm bằng ĐH là “giấy thông hành” để “săn” được cơ hội việc làm tốt. Tuy nhiên, có phải vào ĐH là con đường duy nhất để lập thân, lập nghiệp và chạm đến thành công? Vấn đề này đang được nhiều người quan tâm khi kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia kết thúc.
Trước ngưỡng cửa cuộc đời, mỗi bạn trẻ có những hướng lựa chọn khác nhau trong sự nghiệp
Trước ngưỡng cửa cuộc đời, mỗi bạn trẻ có những hướng lựa chọn khác nhau trong sự nghiệp
Nhiều người cho rằng, chỉ có tấm bằng ĐH mới tìm được việc tốt, tiền đồ tươi sáng, nhưng theo tôi không hẳn vậy. Vào ĐH hay học lên cao hơn các em sẽ có những thuận lợi nhất định trong công việc, cuộc sống. Tuy nhiên, ĐH không phải là con đường duy nhất để đến với thành công.
Phó Giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo Võ Ngọc Thạch cho rằng, không vào được đại học, hãy chọn lựa ngành nghề mình đam mê và sống với nó. Theo thầy Thạch, ở nước ta có nhiều người chưa từng ngồi ở giảng đường ĐH ngày nào nhưng vẫn thành danh, sở hữu khối tài sản ngàn tỷ đồng. Hay có không ít tỷ phú nổi tiếng trên thế giới không học ĐH hoặc học ĐH giữa chừng vẫn rất thành công trong công việc và giàu có. Ông khuyên học sinh của mình rằng, hãy chọn lựa ngành nghề mình đam mê. Có đam mê, kiên trì, các em mới quyết dấn thân và chiếm lĩnh nó. Quá trình sống và làm việc về sau, các em vẫn tiếp tục học, nghiên cứu sáng tạo để đạt kiến thức, trình độ cao hơn, không cứ gì phải học ĐH xong mới ra làm việc.
Cũng về vấn đề này, ThS Tâm lý lâm sàng Nguyễn Công Bình, Phó Giám đốc kiêm Trưởng phòng Đào tạo và nghiên cứu, Trung tâm Tâm lý học ứng dụng Hoàng Đức (TP.Biên Hòa) thì chia sẻ, nhiều bạn trẻ mới trải qua thi tốt nghiệp THPT và đang chuẩn bị cho mình một khởi đầu mới. Tâm lý chung đa phần đều kỳ vọng bản thân vào được ĐH. Bởi nhiều người vẫn còn nghĩ rằng, ĐH là con đường lập thân duy nhất sau khi hoàn tất 12 năm học phổ thông, là sự thành công bước đầu để khởi đầu cho những thành công khác sau này.
Tuy nhiên, xét về phương diện thành công trong công việc thì sự thành công có nhiều yếu tố khác nhau chứ không nhất thiết chỉ trông vào bằng ĐH. Điều quan trọng, người trẻ cần lựa chọn nghề phù hợp với năng lực cá nhân, sở thích, sự đam mê, chứ không nhất thiết cứ vào ĐH cho thỏa mãn tâm lý bản thân, cho cha mẹ hài lòng mà không biết rõ đam mê, sở trường của mình là gì để phấn đấu, nỗ lực đạt được.
Không ít cha mẹ thích con mình trở thành bác sĩ, luật sư, kiến trúc sư cho nở mày nở mặt, nhưng nhiều người lại tôn trọng sự lựa chọn cũng như đam mê của con. Bà Trần Hoàng Ngọc Diệp (ngụ P.Hố Nai, TP.Biên Hòa) lại luôn tôn trọng quyết định của con. Không như nhiều bạn bè cùng trang lứa đang bận rộn lựa chọn nguyện vọng vào trường ĐH này trường ĐH kia, con trai của bà Diệp đang rất thoải mái vì đã hoàn thành việc học và chuẩn bị khởi động đam mê với nghề đầu bếp.
Bà Diệp cho hay: “Ngày nay vào ĐH không khó. Với học lực khá, cháu có thể dễ dàng vào một trường ĐH nào đó, nhưng cháu có năng khiếu nấu ăn và đam mê làm nghề đầu bếp, pha chế nên tôi tôn trọng quyết định của con. Tôi nói với con, vào ĐH hay không, chọn nghề này hay nghề kia tùy ý con quyết, miễn con vui và cháy hết mình với đam mê. Con trai tôi rất vui vì không bị áp lực phải vào ĐH. Cháu nói sẽ trở thành một đầu bếp giỏi, trước hết để nấu cho cha mẹ những món ăn ngon. Sau là sẽ có một nghề để kiếm tiền, có thu nhập lo cho cuộc sống”.
Cách đây 16 năm, sau khi thi tốt nghiệp THPT, không đủ điểm vào ĐH anh Phạm Quốc Vinh, Quản lý Phòng QA (Công ty TNHH New Việt Nam, Khu công nghiệp Amata, TP.Biên Hòa) đã khóc vì tủi thân khi nhìn bạn bè vào ĐH.
Lúc đó anh quyết tâm nuôi ý định sẽ tiếp tục ôn luyện và thi bằng được vào ĐH để cha mẹ tôi nở mày nở mặt với họ hàng. Nhưng được nửa năm, anh đành buông ước mơ này để đi làm vì hoàn cảnh gia đình khó khăn. Trong khi bạn bè ngồi ở giảng đường, thì anh làm một công nhân bình thường.
Anh tâm sự: “Những năm qua, tôi đã chăm chỉ làm việc, nỗ lực học thêm công nghệ thông tin cũng như một số chứng chỉ khác mà công ty cần. Và tôi đã được trọng dụng. Hiện tại tôi đã có một công việc tốt trong công ty, lương trên dưới 20 triệu đồng/tháng. Tôi đã dành dụm xây được nhà và lo cho con cái học hành đầy đủ. Tôi rất hài lòng với những gì mình đang có. Một số bạn học của tôi học ĐH 4 năm ra trường, nhưng mức lương chỉ bằng một nửa của tôi. Nên tôi thấy con đường mình đi là đúng, ĐH không phải là con đường duy nhất để lập thân, lập nghiệp”.
Có nhiều cách để học
Có thể nói, học đại học (ĐH) là khởi đầu để có thể trở thành bác sĩ, kiến trúc sư, kỹ sư hay cử nhân một ngành khoa học nào đó. So với người không có bằng ĐH hoặc chỉ có bằng cao đẳng, trung cấp nghề thì rõ ràng tấm bằng ĐH là cơ hội và lợi thế cạnh tranh hơn rất nhiều.
Vào ĐH là được bước vào một thế giới tri thức mới, được những giáo sư, tiến sĩ, giảng viên giỏi truyền đạt những kiến thức, tri thức tốt nhất… Nếu người trẻ biết dồn tâm huyết, thời gian, sức lực để có kết quả tốt nhất thì ĐH mang ý nghĩa như một chiếc chìa khóa giúp người trẻ bước vào đời với sự vững chãi nhất.
Thế nhưng, đó không phải là tất cả. Bởi thực tế không phải hễ cứ ai vào ĐH, ra đời cũng có sự vững chãi, thành công. Quan niệm không học ĐH thì không thành công trong cuộc sống hiện không còn phù hợp. Thực tế đã có rất nhiều người nổi tiếng trong nước và trên thế giới không cần học ĐH mà vẫn có được những thành công đáng ngưỡng mộ khi họ biết chọn sự đam mê làm ngọn đuốc soi rọi đời mình để đi tới thành công, thậm chí là thành công vượt bậc.
Hiện nay thế giới phẳng, khi thực lực mới là cái cốt lõi được đánh giá cao thì mọi người trẻ đều bình đẳng trước những cơ hội. Và để nắm lấy cơ hội đó bằng con đường nào thì tùy mỗi người lựa chọn. Có thể cánh cửa ĐH không mở rộng với người này nhưng lại mở ra những cánh cửa khác, chỉ cần người trẻ có tinh thần học hỏi, có ý chí cầu tiến và có quyết tâm làm đến cùng thì sẽ thành công.
Một người thầy cũ từng dạy tôi ở Trường THPT Ngô Quyền những năm 80 có nói với chúng tôi khi chập chững trước cánh cửa vào đời rằng: “Đã có những người trẻ học ĐH vỗ ngực tự hào vì mình có bằng ĐH mà có cái nhìn khinh thường đối với những người không học ĐH hoặc chỉ có bằng cao đẳng, trung cấp nghề. Nhưng mấy ai biết được thực chất giá trị của thành công là gì. Đó là những gì ta đạt được chứ không phải từ những gì ta học được. Có thể chúng ta không sở hữu tấm bằng ĐH nào cả nhưng chúng ta vẫn có thể thành công trên những con đường khác nhau, miễn là có đam mê, ý chí, cố gắng và nỗ lực hết mình”.
Hãy xem cuộc đời là một trường ĐH, cuộc sống chính là nhà trường mà ở đó mỗi người có thể học hỏi được rất nhiều điều mới lạ. ĐH không phải là con đường duy nhất dẫn đến thành công, nhưng muốn thành công thì cần phải không ngừng nỗ lực học tập. Học những gì cần cho công việc, cuộc sống của mình để có thể vững vàng, thành công trên con đường mình đã chọn.
