Bác Hồ trong trái tim của văn nghệ sĩ Đồng Nai

​Hình tượng Bác Hồ luôn là nguồn cảm hứng vô tận để văn nghệ sĩ cả nước nói chung và Đồng Nai nói riêng sáng tạo nhiều tác phẩm mới có giá trị. Tùy theo đặc trưng của mỗi thể loại (văn học, âm nhạc, mỹ thuật, sân khấu…) mà các tác giả đã khai thác đề tài ở nhiều góc độ khác nhau.

Với văn nghệ sĩ Đồng Nai, hầu hết mỗi người đều có ít nhất một tác phẩm về Bác trong “gia tài” sáng tác của mình. Nhạc sĩ Điểu Được - người con của đồng bào Chơro (xã Phú Túc, H.Định Quán) là một trong số các nhạc sĩ tiêu biểu ở Đồng Nai có nhiều sáng tác đoạt giải cao tại các cuộc thi trong và ngoài tỉnh. Đó đều là những bài hát thể hiện tình cảm yêu mến của người Chơro đối với cuộc sống, với Đảng, Bác Hồ.

Nhạc sĩ Điểu Được chia sẻ rằng, bản thân ông là người dân tộc, điều kiện sinh hoạt, đời sống rất khó khăn. Ông đến với âm nhạc chuyên nghiệp rất muộn, khi đã gần 40 tuổi. Tuy vậy ông chưa bao giờ có ý định ngừng sáng tác. Những tác phẩm viết về Bác Hồ được ông cất giữ cẩn thận như một tài liệu quý báu trong sự nghiệp hoạt động nghệ thuật của mình. Tiêu biểu là ca khúc Người Chơro nhớ ơn Bác Hồ (đoạt giải B - giải Trịnh Hoài Đức lần III năm 2006-2010). Bài hát đã để lại nhiều dấu ấn trong lòng đồng bào dân tộc và công chúng những cảm xúc rất khác, rất đỗi thiêng liêng.

“Tôi viết bài hát Người Chơ Ro nhớ ơn Bác Hồ bằng tất cả tâm huyết với lòng kính yêu Bác vô bờ. Tôi vừa sáng tác vừa biểu diễn. Lời bài hát mộc mạc, chân tình, mang âm hưởng dân ca Chơro nên khiến con tim người hát và người nghe dễ dàng hòa quyện. Khi tôi mang nhạc phẩm này tham gia một số liên hoan, hội diễn đã nhanh chóng được mọi người đón nhận và yêu thích. Đó chính là động lực để tôi sáng tác thêm nhiều ca khúc mới ngợi ca phẩm chất, đạo đức của Người, tình cảm sắt son người Chơro với Bác Hồ” - nhạc sĩ Điểu Được chia sẻ.

Là tác giả thơ trẻ có nhiều bài thơ về Bác Hồ, Hạnh Vân (giáo viên Trường THPT Vĩnh Cửu, H.Vĩnh Cửu) đã dày công chắt lọc những chất liệu cuộc sống, để thể hiện đề tài về Bác không hề khô khan, không hô hào khẩu hiệu mà giàu sức lay động. Hạnh Vân cho biết, xuất phát từ công việc của một giáo viên  lịch sử, chị rất thích đọc đọc các tác phẩm về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những mẫu chuyện nho nhỏ về Bác đã giúp chị hiểu và cảm phục hơn về tài năng, đức độ và sự hy sinh cao cả của Người.

Hạnh Vân bày tỏ: “Những hình ảnh đời thường, vừa thanh tao lại vừa giản dị của Bác qua các câu chuyện kể gợi cảm hứng cho tôi sáng tác những vần thơ về Người. Trong thơ, tôi chú tâm thể hiện phong cách giản dị của Bác trong sinh hoạt thường ngày. Đó có thể là những sự vật, sự việc xung quanh như bài Hoa râm bụt ở đồi ATK, Hoa khoai lang trong vườn Bác; cũng có thể đó là cảm xúc khi Ngắm chân dung Bác Hồ làm từ dây lá buông, hay Đài Kỷ niệm trong trang viết của Bác…”.

Sáng tác về Bác với cả tấm lòng, nhiều tác phẩm điêu khắc, tạo hình đã vàng đang có chổ đứng trong lòng công chúng. Các tượng về Bác của họa sĩ Võ Tùng Niên (P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) được tái hiện một cách chân thực và sống động trên từng đường nét. Ánh mắt Bác ấm áp, hiền từ với thiếu nhi hay rực sáng niềm tin với bộ đội trong các tác phẩm như Bác Hồ với thiếu nhi, Bác hồ với bộ đội. Cảm giác giần gũi, thân thuộc mang đến cho các bức tượng vẻ đẹp tự nhiên, khỏe khoắn và có chiều sâu. Đó là tâm huyết, tình cảm yêu mến và lòng tôn kính mà họa sĩ dành cho Bác.

Các tác giả có tác phẩm về Bác Hồ đều thừa nhận rằng, sáng tác về Bác là điều không dễ, bởi công ơn vĩ đại của Người khó nói hết bằng lời. Câu chuyện của danh họa Tô Ngọc Vân vẽ Bác năm 1946 tại Bắc Bộ phủ đến nay vẫn được nhắc đến như một giai thoại của làng hội họa. Khi đó, họa sĩ Tô Ngọc Vân được Hội Văn hóa cứu quốc cử vào Bắc Bộ phủ xin vẽ Hồ Chủ tịch. Nhưng vì vẽ chậm nên ông rất lo lắng, thậm chí mất ngủ bởi vẽ Bác không thể chỉ vẽ bề ngoài mà phải thể hiện được phong thái, tâm hồn vĩ đại của người lãnh tụ.

Họa sĩ bèn mạnh dạn thưa với Bác: “Thưa Bác, cháu không thể làm việc nhanh như mấy ông nhà báo, cháu xin Bác không phải ba ngày mà ba tuần liền được gần Bác mới mong vẽ được”. Người rót nước mời họa sĩ rồi ân cần nói: “Chú cứ yên tâm, ba tháng cũng thấy là phải, chứ nói gì ba tuần”. Không lâu sau đó, họa sĩ Tô Ngọc Vân đã hoàn thành bức tranh sơn dầu Bác Hồ làm việc ở Bắc Bộ phủ nổi tiếng. Trong bức tranh này, ông đã thể hiện sinh động chân dung Hồ Chủ tịch, thể hiện sự hòa hợp giữa thể hình nhân vật và thời gian lẫn không gian lịch sử.

Nhà thơ Minh Hạ cho biết: “Tôi rất may từng đi nhiều nơi, được đến thăm nhiều di tích Bác Hồ…đó là những nơi lưu giữ nhiều hiện vật, nhiều kỷ niệm gắn liền với cuộc sống thời thơ ấu của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những chuyến đi thực tế đã giúp tôi cảm nhận rõ hơn về đức tính cao đẹp của Người, thổi bùng ngọn lửa cảm hứng để bật lên ý tưởng. Bản thân tôi đã chủ động “bứt” ra khỏi những “khuôn mẫu” cứng nhắc, nhàm chán để thể hiện hình tượng của Bác không lặp lại của người khác và cũng không lặp lại chính mình qua từng tác phẩm”.

Theo NSƯT Quế Anh, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai những ca khúc ngợi ca Bác Hồ luôn là nguồn cảm hứng bất tận khiến nghệ sĩ, diễn viên thăng hoa trong từng lời ca, điệu múa. NSƯT Quế Anh chia sẻ: “Mỗi khi dàn dựng các chương trình, tiết mục về Bác, tôi cũng như các nghệ sĩ, diễn viên đều cảm thấy rất tự hào những cũng nhiều lo lắng. Bởi vậy mà nỗ lực làm mới mỗi tác phẩm để chuyển tải hình tượng đẹp về Bác qua ngôn ngữ nghệ thuật là rất cần thiết. Từ ngôn ngữ sân khấu, ngôn ngữ múa, chúng tôimong muốn truyền ngọn lửa về Bác đến với mọi người, tạo dấu ấn trong lòng công chúng”.