Thực tế “tín dụng đen” đã có từ lâu và để lại không ít hệ lụy cho xã hội. Có nhiều nguyên nhân được các chuyên gia tài chính, ngân hàng chỉ ra, trong đó chủ yếu là do thu nhập của một bộ phận người dân còn thấp và chưa ổn định, họ ít có cơ hội tiếp cận với ngân hàng khi cần tiền giải quyết những nhu cầu bức thiết; lợi nhuận từ hình thức cho vay này là rất lớn trong khi chế tài xử phạt chưa đủ mạnh. Ngăn chặn, đẩy lùi “tín dụng đen” cần có giải pháp đồng bộ, chặt chẽ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị…
Quyết liệt đẩy lùi “tín dụng đen”
Thượng tá Bùi Văn Đại, Phó trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh cho rằng, việc đấu tranh, xử lý, triệt phá các nhóm liên quan đến “tín dụng đen” là nhiệm vụ hết sức quan trọng, đã và đang được Công an tỉnh vào cuộc quyết liệt. Công an tỉnh tham mưu UBND tỉnh lập một Ban chỉ đạo với sự vào cuộc đồng bộ của các ban, ngành, đoàn thể nhằm tuyên truyền cho người dân biết để nâng cao cảnh giác, nhằm đấu tranh, ngăn chặn các băng nhóm cho vay tín dụng gắn với hành vi xã hội đen khi đòi nợ. “Giải pháp căn cơ tôi cho rằng cần phải đẩy mạnh hơn nữa công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu được những hệ lụy của tín dụng đen và tìm đến các tổ chức tín dụng lành mạnh”, Thượng tá Bùi Văn Đại cho hay.
Cũng theo Thượng tá Đại, thời gian qua, Công an tỉnh đã chỉ đạo công an các huyện, thị, thành phố phối hợp với đoàn thể địa phương đấu tranh, xử lý các trường hợp phát tờ rơi, dán quảng cáo cho vay “tín dụng đen”; đồng thời tăng cường công tác quản lý tạm trú, tạm vắng trên địa bàn, nhất là đối với những đối tượng đã có tiền án, tiền sự ẩn náu trong các khu nhà trọ. Bên cạnh đó, lực lượng công an cũng tăng cường hỗ trợ, giúp các công ty tài chính hoạt động đúng quy định của pháp luật. Lãnh đạo Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh nhắn nhủ những người dân đã và đang là nạn nhân của “tín dụng đen” mạnh dạn hợp tác với cơ quan công an để đưa tội phạm ra ánh sáng. “Có rất nhiều nguồn vốn ưu đãi ở từng địa phương mà người dân, công nhân lao động có thể tiếp cận như: quỹ của Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, vốn giảm nghèo...”, Thượng tá Bùi Văn Đại thông tin.
Cơ quan công an kiểm tra một cửa hành kinh doanh dịch vụ cầm đồ, tài chính tại huyện Trảng Bom.
Còn Thượng tá Phạm Hoàng Tiến, Phó Trưởng Công an TP. Biên Hòa thì cho rằng các ngân hàng cần mở thêm nhiều gói tín dụng nhỏ, thời hạn ngắn cho người dân vay. Khi thủ tục đơn giản, thời gian giao dịch nhanh chóng, người dân sẽ tự tìm đến ngân hàng thay vì đi vay “nóng” bên ngoài.
“Qua tìm hiểu và nắm bắt, Công an thành phố nhận thấy, người dân tìm đến tín dụng không lành mạnh vì thủ tục đơn giản, nhanh gọn. Người vay được phục vụ mọi lúc, mọi nơi mà không cần thế chấp tài sản. Vì vậy tôi cho rằng ngân hàng cần mở thêm các gói tín dụng cho người dân, doanh nghiệp vay. Để hạn chế rủi ro, ngân hàng giới hạn số tiền vay, rút ngắn thời gian trả. Đây cũng là cách mà ngành ngân hàng cạnh tranh và triệt xóa “tín dụng đen” ra khỏi đời sống xã hội. Công an thành phố đang mở đợt tổng truy quét, tổng kiểm tra ở các phường, xã để kịp thời phát hiện, bắt giữ các đối tượng tội phạm. Mục tiêu là kịp thời ngăn chặn ngay, chủ động phòng ngừa hoạt động “tín dụng đen” hoành hành trên địa bàn”, Thượng tá Tiến nhấn mạnh.
Bà Lê Thị Hà Thanh, Phó giám đốc Ngân hàng TNHH MTV Shinhan chi nhánh Biên Hòa cho biết phía ngân hàng đã và tiếp tục hỗ trợ người dân tiếp cận các gói vay tín chấp với lãi suất phù hợp. Cụ thể, từ năm 2014, ngân hàng triển khai nhiều gói vay tín chấp ưu đãi dành cho người dân, mà chủ yếu là lực lượng công nhân lao động tại các doanh nghiệp. “Xác định đây là khách hàng vô cùng lớn, chúng tôi đã chủ động liên lạc với nhiều doanh nghiệp đóng chân trên địa bàn tỉnh để triển khai gói vay. Khi đạt được thỏa thuận, Công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp vừa là đơn vị phối hợp, vừa là tổ chức đứng ra bảo lãnh cho người lao động (NLĐ). Các gói tín dụng này được giải ngân hàng tháng để NLĐ không phải chờ đợi lâu. Tùy theo thâm niên công tác, mỗi người có thể được vay từ 20 đến 200 triệu đồng với mức lãi suất 6% và được lựa chọn kỳ hạn trả 12 tháng hoặc 24 tháng. NLĐ không phải đến ngân hàng làm thủ tục, nhận tiền hay trả tiền mỗi tháng mà giao dịch thông qua văn phòng Công đoàn và thẻ ATM rất thuận tiện. Có sự tham gia của Công đoàn, doanh nghiệp nên ngân hàng hạn chế được rủi ro, việc quản lý và thu hồi nợ cũng thuận tiện”, bà Hà chia sẻ. Chỉ tính riêng tại Công ty TNHH Changshin Việt Nam, từ năm 2018 đến nay, trung bình mỗi tháng ngân hàng cho NLĐ vay khoảng 60 tỷ đồng, dư nợ tại công ty khoảng 400 tỷ đồng.
Theo Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nguyễn Thị Như Ý, hiện chưa thống kê được số công nhân dính vào “tín dụng đen” nhưng theo thông tin từ các cơ sở đã có các trường hợp công nhân phải vay tiền lãi suất cao để trang trải khó khăn trước mắt. Thế nhưng, cũng không loại trừ một số công nhân do ăn chơi quá đà, cờ bạc, cá độ buộc phải vay “nóng” để trả nợ khiến họ vướng vào nợ nần không có lối thoát, bỏ việc, bỏ về quê.
Chủ tịch LĐLĐ tỉnh cho biết, các cấp Công đoàn sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền để NLĐ nâng cao nhận thức, không bị sa bẫy. Cùng với đó, chỉ đạo các CĐCS phối hợp với doanh nghiệp duy trì và nhân rộng mô hình quỹ hỗ trợ công nhân khó khăn; phối hợp với ngân hàng tín chấp cho NLĐ vay tiền. Hiện một số doanh nghiệp đang duy trì các quỹ hỗ trợ công nhân như Công ty cổ phần Taekwang Vina industrial với “Quỹ vòng tay yêu thương 1.000 đồng”.
Theo đó mỗi tháng một công nhân đóng 1.000 đồng và doanh nghiệp cấp một khoản tín dụng cho Công đoàn để cho công nhân có hoàn cảnh khó khăn vay tiền không lãi suất. Chương trình “Vòng tay nhân ái” ở Công ty TNHH Changshin Việt Nam vận động NLĐ đóng góp hàng tỷ đồng mỗi năm để hỗ trợ công nhân mắc bệnh hiểm nghèo, khó khăn, tai nạn lao động. Quỹ “phúc lợi cho NLĐ” tại Công ty cổ phần quốc tế Pencera, mỗi tháng công ty trích một phần lợi nhuận tương đương khoảng 4.000 đồng/người để Công đoàn giúp đỡ những công nhân có hoàn cảnh khó khăn... Hàng trăm CĐCS đã tín chấp với ngân hàng để NLĐ được vay vốn từ các tổ chức tín dụng lành mạnh với lãi suất phù hợp. Những việc làm này vừa giúp công nhân gặp khó khăn đột xuất có nguồn để trang trải, vừa giảm bớt tình trạng “tín dụng đen”.
Cần chế tài đủ sức răn đe
Luật sư Vũ Ngọc Hà, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn (thuộc LĐLĐ tỉnh) cho biết, pháp luật sẽ xử lý trường hợp cho vay tiền với lãi suất được thể hiện trong giấy tờ cao hơn 20% trên tổng số tiền cho vay. Vì đó là vi phạm pháp luật. Việc cho vay là quan hệ dân sự nhưng nếu có phát sinh tranh chấp thì người vay hoặc người cho vay hoàn toàn có thể khởi kiện ra tòa khi bên còn lại không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình và khi có bản án của tòa án buộc người cho vay hoặc người vay phải thi hành bản án đó. Còn nếu trong trường hợp không thi hành bản án thì cơ quan thi hành án sẽ cưỡng chế để thi hành án. Đối với trường hợp người cho vay tự ý, cưỡng chế lấy tài sản của người khác thì hành vi này là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm đến tài sản của người khác, và sẽ bị quy vào tội chiếm đoạt tài sản của người khác. Hoặc nếu xâm phạm đến tính mạng và sức khoẻ thì phạm vào tội cố ý gây thương tích.
Về hình thức xử lý cá nhân cho vay tiền vượt quá 20% mức lãi suất cho vay theo quy định thì luật chia làm 2 mức. Nếu trong trường hợp mức lãi suất thấp hơn 5 lần mức lãi suất theo quy định của pháp luật thì người cho vay bị xử phạt hành chính, từ 5 - 15 triệu đồng. Nếu cho vay mức lãi suất cao hơn 5 lần mức theo quy định của pháp luật thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 201, Bộ luật Hình sự. Trong trường hợp này, có 2 mức phạt khác nhau, đó là nếu thu lợi bất chính từ 30 đến 100 triệu đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm; nếu phạm tội mà thu lợi bất chính 100 triệu đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Nhiều người cho rằng án phạt này còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe.
Ngân hàng mở rộng hình thức cho vay
Để góp phần đẩy lùi “tín dụng đen”, nhiều ngân hàng, tổ chức tín dụng đã và đang mở rộng, đa dạng các loại hình cho vay, có các gói, khoản vay ưu đãi, tăng mức cho vay tiêu dùng không tín chấp, cùng với đó là “cởi bỏ” bớt các thủ tục không cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho người vay. Cụ thể, Ngân hàng Agribank đang triển khai gói tín dụng tiêu dùng 20.000 tỷ đồng và năm 2019 đã quyết định tăng thêm 5.000 tỷ đồng cho vay tín chấp và tăng mức cho vay lên gấp đôi so với trước; Ngân hàng chính sách xã hội có kế hoạch bổ sung chương trình cho vay tiêu dùng phục vụ hộ cận nghèo, hộ nghèo, hộ mới thoát nghèo và các đối tượng ưu tiên với lãi suất cho vay hợp lý. Các ngân hàng khác như Đông Á, HDbank, Vietcombank... cũng đang triển khai các gói tín dụng cho vay tín chấp với số tiền giải ngân hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.
Ban Mai
Tác giả: Nguyễn Thị Lộc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Hôm nay
Tổng lượt truy cập
